Dravya Svabhaav Paryaya Svabhaav

SR No.: 008236
Original Sutra Author: N/A
Author: Lalchandra Pandit
Publisher: Digambar Jain Kundamrut Kahan
Publication Year: 1999
Total Pages: 276
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 2 MB

Page 179

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
દ્રવ્ય સ્વભાવ પર્યાય સ્વભાવ-૮૫ છે; તારે એની સાથે કોઈ સંબંધ નથી. “હું તો સહુજ ચૈતન્યના વિલાસ સ્વરૂપ આત્માને ભાવું છું” એમ કહો કે “થવા યોગ્ય થાય છે ને જાણનાર જણાય છે.” એમ કહો બને એક જ વાત છે. આપે કહ્યું ને કે થવા યોગ્ય થાય છે એ કર્મ પણ નથી ને શેય પણ થતું નથી.) એ શેય થાય ને તો આ જાણનાર ન જણાય. અને એ શેય નથી થતું માટે આત્મા જ જ્ઞય થઈ ગયો. આત્મા જ જ્ઞાન અને આત્મા જ શેય થઈ ચૂક્યો એમાં. તેનું નામ શુદ્ધોપયોગ. તેમાં જ સમ્યક દર્શન થયું. આત્મા શૈય થયો ને?
(કર્તા નયની વાત બહુ સરસ નીકળી, કર્તાનય એટલે કર્તાનો ઉપચાર.) કબુદ્ધિ તો નથી, નબળાઈ છે એટલો દોષ છે. તેનું જ્ઞાન કરાવ્યું. સાધક છે, પરમાત્મા થયા નથી તો કર્તાનયે કર્તા છે પણ સાથે-સાથે એ જ વખતે સમ્યક જ્ઞાન પણ ચાલુ જ છે. દોષ પણ ચાલુ છે અને સમ્યજ્ઞાન પણ ચાલુ છે એમાં અકર્તા નયે સાક્ષી જ છું. સાથે સાથે સાક્ષીપણું રહે છે માટે કર્તબુદ્ધિ નથી, પણ કર્તાનયે કર્તા છે એ ઉપચારનું કથન આવ્યું ને! આત્મદ્રવ્ય કર્તાનયે રાગને કરે છે; આત્મદ્રવ્ય હોં! બધામાં આત્મદ્રવ્ય લ્ય છે. આત્મદ્રવ્ય કર્તાનયે રાગને કરે છે એમ ! અને અકર્તાનયે રાગનો અકર્તા એટલે સાક્ષી જ છે. એણે બન્નેમાં નય લગાડી. જ્યારે આપણે સ્વભાવથી જોયું ને?
(તો બને નયનો અભાવ થઈ જાય.) નયનો જ અભાવ થાય ત્યારે જ શુદ્ધોપયોગ આવે! નયનો કાળ વિકલ્પાત્મક છે. પણ આ જે જણાય છે ને! નય છે ને! તે શ્રુતજ્ઞાનનો અંશ છે. (નયનો એટલે નયના વિકલ્પનો અભાવ થઈ જાય છે) આચાર્ય ભગવાને કહ્યું ને કે તને નિધિ મળી હોય તો તું ઘરના ખૂણામાં બેસીને ખાજે. નહીંતર તને લૂંટી લેશે. (તો તું ભૂખ્યો રહી જશે.) સ્વતંત્રતામાં ધોલન વધી જાય છે અને ચર્ચામાં સ્પષ્ટીકરણ થાય છે.
(કર્તાનયે આત્મદ્રવ્ય રાગને જે કરે છે એવો જે વિચાર આવે છે તે પર્યાય સ્વભાવને જાણતાં, તે પર્યાય સ્વભાવથી રાગને કરે છે, એમાં કર્તાનનો વિકલ્પ છૂટી જાય છે. અકર્તાનયે રાગનો અકર્તા એમાં અકર્તાનયે અકર્તા એમ કહ્યું એટલે કર્તાનયે કર્તા એમ આવી જ જશે. પણ આત્મા તો સ્વભાવથી જ અકર્તા છે એમ લેતાં અકર્તા નયનો વિકલ્પ છૂટી જાય છે. નયનો વિકલ્પ છૂટે ત્યારે શુદ્ધોપયોગ થાય છે.) તેમાં નયની વાત કરીને! અને આ જે છે તે નયાતીત થવાની વાત છે. પર્યાયને સ્વભાવથી જો બસ. તત્ સમયની યોગ્યતાથી થવું થયું છે. તેમાં) નયનું શું કામ છે?
Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com