Page Text
________________
દાશૂર પોતાના પુત્ર ને કહેતા હતા કે-હે,પુત્ર,વાસ્તવિક રીતે આ સંસારના જેવી (એટલે કે કલ્પિત). મહાન આશ્ચર્ય આપનારી,એક આખ્યાયિકા તને હું કહું છું તે તું સાંભળ. બહુ બળવાન,વૈલોક્ય માં વિખ્યાત,સંપત્તિ-વાળો એક "ખોત્થ" નામનો રાજા છે. (નોંધ-અહીં મન ને ખોત્થ રાજા જોડે સરખાવવામાં આવ્યું છે!!). સઘળા ભવનોના અધિપતિ રાજાઓ પણ એ રાજાની આજ્ઞાને મસ્તક ઉપર ધારણ કરે છે. સાહસો કરવામાં જ રુચિ ધરાવનારો અને અનેક આશ્ચર્યો ઉપજાવનારા વિહારો કરનારો એ મહાત્મા-રાજા ત્રણે લોકમાં કોઈથી પણ વશ કરી શકાયો નથી.બહુ જ સુખ અને દુઃખ આપનારી એ રાજાની હજારો ક્રિયાઓ સમુદ્રના અસંખ્ય તરંગોની જેમ કોઈથી ગણી શકાય તેમ નથી.
જેમ,આકાશ મુઠ્ઠીથી દબાવી શકાતું નથી,તેમ એ પ્રબળ રાજાનું બળ જગતમાં શસ્ત્રોથી,અગ્નિથી કે કોઈથી પણ દબાવી શકાતું નથી.રચનાથી શોભતી અને મોટા આરંભો-વાળી એ રાજાની લીલાની થોડીઘણી નકલ કરવાને ઇન્દ્ર.વિષ્ણુ કે મહાદેવ પણ સમર્થ નથી. એ રાજાના ઉત્તમ-મધ્યમ અને અધમ એવા ત્રણ દેહો છે.અને તે દેહો સધળા વ્યવહાર કરવાને સમર્થ છે., તથા સઘળા જગતમાં વ્યાપીને રહ્યા છે. આ ત્રણ દેહો વાળો ખોલ્યુ રાજા ધણા વિસ્તારવાળા આકાશમાં ઉત્પન્ન થયો છે,આકાશમાં જ રહ્યો છે અને પંખીઓ ની માફક આકાશમાં જ ફર્યા કરે છે.
એ રાજાએ તે અપાર આકાશમાં એક નગર બનાવ્યું છે અને તેમાં ચૌદ મોટા રાજમાર્ગો છે. એ માર્ગો ત્રણ વિભાગમાં વહેંચાયેલા છે.તેમાં વનો,ઉપવનો અને પર્વતોની પંક્તિઓ શોભી રહી છે. તેમાં મોતીની લતાઓ ના સંગમ-વાળી સાત વાવો બનાવવામાં આવી છે. ત્યાં એક ઠંડો અને એક ગરમ એવા બે અક્ષય દીવાઓ પ્રકાશ કર્યા કરે છે. ત્યાં ઉચે જવાનો અને નીચે જવાનો ખરીદવા-રૂપ વેપાર ધમધોકાર ચાલ્યા કરે છે. એ મોટા નગરમાં એ રાજાએ જંગમ-પણા-વાળા અને નવીનવી શોભાથી ભરેલાં,કેટલાએક માટીનાં ભોયરાં બનાવ્યા છે.એમાંના કેટલાએક ઉંચે,કેટલાએક નીચે અને કેટલાએક મધ્યમાં રાખેલા છે. તેમાંના કેટલાએક લાંબા કાળે નાશ પામે છે, તો કેટલાએક શીધ્ર નાશ પામે છે.
સઘળાં ભોયરાં કાળા ખડ (ધાસ) થી ઢાંકેલા છે,નવ દ્વારો થી શણગારેલા છે,નિરંતર ચાલતા પવનોથી તે ઠંડાં અને ઉનાં થયા કરે છે અને તે ભોયરાં ઘણા ગોખો (ગોખલાઓ) વાળાં છે. તેઓ પાંચ દુષ્ટ-દીવાઓના અજવાળાં-વાળા છે,થાંભલાઓ વાળા છે અને ધોળાં કાષ્ટથી જડાયેલાં છે. તેમણે લીસા લેપ થી કોમળ કરવામાં આવ્યા છે અને તેઓ પડખાંઓમાં બબ્બે ગલી-વાળાં છે. એ મહાત્મા રાજાએ માયાથી તે ભોયરાંઓમાં રક્ષણ કરનારા મોટા યક્ષો બનાવ્યા છે અને તે યક્ષો સર્વદા પ્રકાશથી ભય પામે છે. જેમ પક્ષી માળાઓમાં ક્રીડા કરે તેમ,તે રાજા તે ભોયરામાં અનેક પ્રકારની ક્રીડાઓ કરે છે.
હે,પુત્ર,ત્રણ શરીર-વાળો તે રાજા,એ ભોયરાંઓમાં તે યક્ષો ની સાથે લીલામાં મગ્ન થઈને, ત્યાં થોડો સમય નિવાસ કરીને પાછો,બીજા ભવિષ્યમાં થનારા નગરમાં જવાની ઈચ્છા કરે છે. ચપળતાવાળા એ રાજાને કોઈ સમયે જયારે ભવિષ્યમાં રચાનારા કોઈ નગરમાં જાઉં એવો દૃઢ વિચાર થાય છે ત્યારે,તે રાજા જાણે ભૂતના વળગાડ-વાળો હોય તેમ પૂર્વના નગરમાંથી ઉઠીને દોડે છે અને દોડીને બીજા ગંધર્વ-નગર (કલ્પિત નગર) ને પ્રાપ્ત થાય છે.
હે,પુત્ર,બહુ ચપળતાવાળા તે રાજાને કોઈ સમયે હું નહિ જેવો થઇ જાઉં એવી ઈચ્છા થાય છે, તો તે ઈચ્છાને લીધે,તરત તે નહિ જેવો થઇ જાય છે.પણ પાછો,જેમ જળમાંથી તરંગ પ્રકટ થાય છે, તેમ તે પૂર્વના સ્વભાવથી જ પ્રગટ થઇ જાય છે.અને વળી પાછો ભારે ભારે આરંભો-વાળો વ્યવહારો કરવા માંડે છે. એ રાજા કોઈ વખતે પોતાની ખટપટ ને લીધે જ રાગ-શત્રુ આદિથી પરાભવ પામે છે અને 'હું કિકર છું,મૂર્ખ છું,તથા દુખિયો છું' એમ શોક કરવા માંડે છે.
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |