Page Text
________________
189
(૩૯) વિષ્ણુભગવાને પ્રહલાદને ઉપદેશ દીધો
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,સર્વના આત્મા,વિષ્ણુ ભગવાન,એ પ્રમાણે વિચાર કરીને, ક્ષીર-સાગરના પોતાના સ્થાનકમાંથી પોતાના પાર્ષદો સહિત ચાલ્યા. ક્ષીર-સાગરના તળિયામાં રહેલો માર્ગ કે જેમાં મોટું છિદ્ર હોવા છતાં,પણ ઈશ્વરના સંકલ્પને લીધે. ક્ષીરસાગરનું જળ પાતાળમાં પેસી શકતું નથીતે માર્ગમાં થી વિષ્ણુ ભગવન,જાણે સ્વર્ગલોક હોય એવા પ્રહલાદના નગરમાં પધાર્યા.
એ સુવર્ણમય ઘરની અંદર સમાધિમાં સ્થિર થયેલો પ્રહલાદ,એ બ્રહ્માની જેમ શોભતો હતો.વિષ્ણુ ભગવાને તેને દીઠો.એ વખતે એ સ્થળમાં જે બીજા દૈત્યો હતા તે વિષ્ણુ ના તેજથી ત્રાસ પામીને ત્યાંથી દૂર થઇ ગયા. વિષ્ણુ ભગવાને પોતાના પાર્ષદો અને અમુક દૈત્યો સાથે પ્રહલાદના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો,અને પ્રહલાદ પાસે જઈને "હે મહાત્મા જાગ્રત થા" એમ કહીને પોતાનો પાંચજન્ય શંખ વગાડ્યો.
પ્રહલાદ ધીરે ધીરે જાગ્રત થવા લાગ્યો,બ્રહ્મ-રંઘમાંથી ઉઠેલી પ્રાણ-શક્તિએ પ્રહલાદના દેહને ભરી દીધો, અને તે પ્રાણની શોભા પ્રગટ થતાં,તરત જ પ્રહલાદ ના શરીરમાં ચારે બાજુ પ્રાણશક્તિ વ્યાપ્ત થઇ ગઈ. ઇન્દ્રિયો પોત-પોતાનાં નવે ગોલકોમાં પ્રવૃત્ત થતાં, લિંગ-શરીર-રૂપી-દર્પણમાં,પ્રતિબિમ્બિત થયેલું,પ્રહલાદનું ચૈતન્ય, દૃશ્યગામી બન્યું!
હે, રામ,જેમ દર્પણમાં પ્રતિબિમ્બિત થયેલું મુખ,બે-પણા ને પ્રાપ્ત થાય છે, તેમ દૃશ્યગામી થયેલું પ્રહલાદનું ચૈતન્ય,મન-પણાને પ્રાપ્ત થયું. અને આમ થતાં પ્રહલાદનાં નેત્રો ધીરે ધીરે ખૂલવા માંડ્યાં. પ્રાણ-અપાન વાયુઓએ "નાડીઓના છિદ્રો"માં ગતિ કરવા માંડતાં,પ્રહલાદના શરીરમાં ગતિ થઇ. આ પ્રમાણે પ્રહલાદ જાગ્રત થયો એટલે વિષ્ણુ ભગવાને તેને નીચે પ્રમાણે કહ્યું.
વિષ્ણુ ભગવાન કહે છે કે-હે મહાત્મા,તારી રાજ્ય-લક્ષ્મીનું ને તારા દેહનું સ્મરણ કર. તું સમય વિના જ આ દેહનો અંત શા માટે કરે છે ? તું કે જે "આ ત્યાજ્ય છે અને આ ગ્રાહ્ય છે એવા સંકલ્પોથી રહિત છે.તો,તને શરીર છતાં,પણ, પ્રિય કે અપ્રિય પદાર્થોમાં શી આસક્તિ થવાની છે? માટે હવે ઉઠ. આ કલપ પૂરો થાય ત્યાં સુધી તારે આ દેહથી જ આ જગતમાં રહેવાનું છે. દૈવ ના યોગને -ને- યથાર્થ નિયમને,અમે સંપૂર્ણ રીતે જાણીએ છીએ.
તું કે જે.જીવનમુક્ત છે,તેણે તારા આ શરીર ને,આ રાજ્યમાં રહીને જ,આ કલ્પ પૂરો થાય ત્યાં સુધી, કોઈ ઉદ્વેગ નહિ રાખતાં,વ્યવહાર માં લગાવવાનું છે. કલપનને અંતે જયારે આ શરીર વીંખાઈ જશે,ત્યારે, જેમ ધટાકાશ,મહાકાશ માં મળી જાય તેમ તારે,સ્વ-રૂપ-ભૂત-વ્યાપક-પર-બ્રહ્મ માં નિવાસ કરવાનો છે. કલા-ના અંત સુધી,રહેનારું અને જેણે આ જગતના સર્વ વ્યવહારોની પદ્ધતિ જાણેલી છે, તેવું તારું આ શરીર,જીવનમુક્ત ના વિલાસોવાળું થયેલું છે.
હજી જગતનો પ્રલય થવાને ઘણી જ વાર છે, હજી બારે સર્યો ઉગ્યા નથી.પર્વતો પીધળી ગયા નથી. અને જગત બળવા લાગ્યું નથી, તે છતાં તું શરીર નો નકામો ત્યાગ શા માટે કરે છે? હજી ગૈલોક્યની ભસ્મ થી ભૂરો થયેલો,ઉન્મત્ત પવન વાતો નથી, તે છતાં તું શરીર ને વિના કારણે શા માટે ત્યજી દે છે? હજી પ્રલય ના મેઘો ની વીજળીઓ,બ્રહ્માંડ માં ચમકવા લાગી નથી, તે છતાં શરીરને કેમ ત્યજી દે છે?
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |