________________
દેવતાઓ કહે છે કે-હે,ભગવન,દૈત્યો તો સર્વદા આપના દ્વેષી જ હતા,
પણ તેઓ હમણાં આપના અત્યંત ભક્ત થઇ ગયા છે,એ શું? આ તો આપની માયા હોય તેમ જણાય છે. અત્યંત દુરાચારવાળા અને ધર્મના દૃઢ માર્ગોને પણ તોડી નાખનારા દૈત્યો ક્યાં? અને છેલ્લા ઉત્તમ જન્મો માં મળે એવી જનાર્દન (વિષ્ણુ) ની ભક્તિ ક્યાં? હે,ભગવન,પામર પુરુષ ગુણવાન થયો-એ વાત સુખદાયી પણ છે અને દુઃખદાયી પણ છે. (દેવો તથા ઇન્દ્રને પોતાનું સ્વર્ગનું સ્થાન ઝુંટવાઈ જવાની ચિંતા કે શંકા થવાથી દુઃખી બને છે)
વળી,જ્યાં જે યોગ્ય ના હોય (દૈત્યો અને તે વળી નારાયણની ભક્તિ કરે?!!) તે શોભતું નથી. જેમ,કાચના સમૂહમાં મુલ્યવાન મણિ હોય તે શોભે નહિ,તેમ જે જે જીવ જે જે પંક્તિનો હોય તે પંક્તિમાં જ શોભે.
અનુચિત,છતાં,પરસ્પર,સંબંધ પામેલી વસ્તુઓને જોવાથી જેવું દુઃખ ઉતપન્ન થાય છે
તેવું દુઃખ શરીરમાં વજ-જેવી તીખી સોયો ભોંકવાથી પણ થતું નથી.
અધમ-પામર ની રીતભાત વાળો સર્વદા-નીચ કાર્યોમાં રુચિ રાખનારો,અને હીન જાતિવાળોતુચ્છ દાનવ ક્યાં? અને આપની ભક્તિ ક્યાં?
દાનવનું અને આપની ભક્તિનું પરસ્પર ચોકઠું બેસે જ કેવી રીતે?
હે,પ્રભુ જેમ,કઠિન તથા તપેલી ખારી જમીન પર કમલિની ઉગી છે-એ વાત યોગ્ય ઘટના વાળી હોવાને લીધે, સાંભળનાર ને સુખ આપતી નથી,તેમ તે દૈત્ય (પ્રહલાદ) વિષ્ણુ નો ભક્ત થયો છે, એ વાત,પણ અમને સુખ આપતી નથી.
(૩૩) પ્રહલાદે વિષ્ણુ ભગવાન ની સ્તુતિ કરી
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,જેમ અત્યંત વેગ થી ટહુકાર કરતા મયૂરોના સમુહને મેધ (વર્ષા દ્વારા) પ્રત્યુત્તર આપે છે, તેમ,અત્યંત કોપથી,બુમો પાડીને પૂછતા તે દેવો ના સમૂહને શ્રી વિષ્ણુ એ નીચે પ્રમાણે પ્રત્યુત્તર આપ્યો.
ભગવાન (વિષ્ણુ) કહે છે કે-હે,દેવતાઓ,પ્રહલાદ ભક્તિવાળો થયો છે,એ વિષયમાં તમે ખેદ પામો નહિ. કેમ કે તે અરિદમન,પ્રહલાદ મોક્ષને જ યોગ્ય છે,તેનો આ છેલ્લો જ જન્મ છે.
જેમ બળી ગયેલું,બી ફરીવાર અંકુરને પામતું નથી,તેમ એ પ્રહલાદ હવે ગર્ભવાસમાં જવાનો જ નથી. સદ્ગુણો-વાળો પુરુષ સદ્ગુણોથી રહિત થઇ જાય તો એ અનર્થ ની વાત કહેવાય છે,
પણ દુર્ગુણોવાળો પુરુષ સદ્ગુણોવાળો થાય તો એ વાત ઉત્તમ ગણવામાં આવે છે.
હે,દેવો તમે પોતપોતાના સ્થાનમાં જાઓ,પ્રહલાદમાં જે ગુણવાન-પણું થયું છે તેનાથી તમને દુઃખ થવાનું નથી. (એટલે કે-તમારા સ્વર્ગના સ્થાનને કોઇ ખતરો નથી !!)
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,આવું વચન કહીને વિષ્ણુ ભગવાન ક્ષીરસાગરના તરંગો માં અંતર્ધાન થઇ ગયા. અને દેવતાઓ પાછા સ્વર્ગ માં ગયા.ત્યાર પછી દેવતાઓ પ્રહલાદના સ્નેહી મિત્રો થઇ ગયા, કેમકે-મોટા પુરુષને જેની પર વિશ્વાસ હોય,તેના પર બાળકોનું મન પણ વિશ્વાસ રાખે તે સ્વાભાવિક જ છે.
173
અત્યંત ભક્તિવાળો,પ્રહલાદ તો એ જ રીતે-મનથી ક્રિયાથી અને વચનથી,
દેવાધિદેવ શ્રીવિષ્ણુ નું જ પૂજન કરવામાં તત્પર રહેવા લાગ્યો.
પૂજનમાં તત્પર રહેનારા એ પ્રહલાદના વિવેક,સંતોષ,વૈરાગ્ય-આદિ સદગુણો કાળે કરીને વૃદ્ધિ પામ્યા.
જેમ,સુકાયેલા ઝાડને જોઈને કોઈ રાજી થાય નહિ તેમ,પ્રહલાદ ભોગોના સમુહને જોઇને રાજી થતો નહોતો. વળી તે પ્રહલાદને મિત્ર,પુત્ર,સ્ત્રીમાં કે લોકચર્ચામાં પણ રુચિ ના રહેતાં,