Page Text
________________
113
(૬૨) સત્સંગથી તથા પરુષાર્થ થી ઉત્તમ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય છે.
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,મોટી બુદ્ધિવાળા પુરુષે "વિચાર" કરવાની ચાતુરી મેળવીને, તેમ જ દુઃખો ને સહન કરવાની ટેવ પાડીને, શાસ્ત્રમાં કહેલી પધ્ધતિ પ્રમાણે વિદ્વાન ગુરૂ (કે સપુરુષ) ની સાથે પ્રથમ શાસ્ત્રનો વિચાર કરવો. પછી,શાસ્ત્રના અર્થના અભ્યાસથી,સુજનોના સંગના અભ્યાસથી અને વૈરાગ્યાદિ-ના અભ્યાસથી, સંસ્કાર પામેલો પુરુષ-"સ્વ-રૂપ" ના "જ્ઞાન" ને પાત્ર થઇ-તમારી જેમ શોભે છે.
તમે ઉદાર આચાર-વાળા છે,ધીર છો,ગુણો ના ભંડાર-રૂપ છો અને મનના (સૃષ્ટિ-રૂપી) મેલ થી રહિત થઈને સુખ થી મુક્ત થયા છો. તમે સંસારની વાસનાથી મુક્ત થઈને ઉત્તમ જ્ઞાનથી યુક્ત થઈને સ્વચ્છ થયા છો-એમ હું ધારું છું. તમે ઉત્તમ પદ્ધતિ-વાળા થયા છો, તેથી તમારી પદ્ધતિને હવે બીજા પુરુષો પણ રાગ-દ્વેષ વિનાની વૃત્તિ થી અનુસરશે.
જે પુરુષ નું મન,જો બાહ્ય-પદાર્થો ની ચિતાથી રહિત થયું હોય, બ્રહ્મ ને પામવાની ચતુરતા-વાળું થયું હોય,અને દ્વૈત ના વિભાગો થી મુક્ત થયેલું હોય-તો તે પુરુષ મુક્ત જ છે.એમાં સંશય નથી. જે બુદ્ધિમાન પુરુષ,ભલે બહારથી લોકોને અનુસરતા સ્વભાવ-વાળો દેખાતો હોય, પણ મનમાં રાગ-દ્વેષ વિનાનો તે બુદ્ધિમાન પુરુષ જો "જ્ઞાન-રૂપી-વહાણ" માં બેસીને ફરશે તો તે સંસાર-રૂપી-સમુદ્રને તરી જાય છે.
જેઓ,શિયાળવાં (શિયાળ) ની જેમ,સ્વાર્થ સાધવાના ડહાપણ થી બીજાઓને ઠગનારા છે, અને જેઓ બાળક ની જેમ જે ઈચ્છા થાય તેવું (વગર વિચાર્યું આચરણ કરનારા છેતેમના મનમાં વિચાર કરવો જ નહિ. પણ,જે પુરુષ શુદ્ધ, સાત્વિક-જન્મવાળા જીવન-મુક્ત પુરુષો ના સ્વભાવનું સંપાદન (તેમના જેવું આચરણ) કરે છે, તે જીવનમુક્તપણાને જ પામે છે.અને તેને ફરીવાર જન્મ ધારણ કરવો પડતો નથી. તેનું આ છેલ્લું જ શરીર છે.
કોઈ પુરુષ ભલે રાજસ કે તામસ જાતિ-વાળો હોય, પણ તે જો સાત્વિક-જાતિઓ-વાળાઓના ગુણો નું સર્વદા સેવન કરે તો તે સાત્વિક થઇ જાય છે. જો કે-કર્મોને વશ રહેનારા મનુષ્યો,સઘળા પૂર્વજન્મના સંસ્કારોને જ પ્રાપ્ત થાય છે, તો પણ મોક્ષ પામવાનો પુરુષાર્થ કરવાનું છોડી દેવું નહિ. કારણકે-મોટામોટા રાજાઓના સૈન્યો પણ પુરુષાર્થ થી જ જિતાય છે.
તમોગુણ કે રજોગુણ વાળી કોઈ પણ જાતિમાં જન્મ આવ્યો હોય તો પણ,ધીરજ રાખીને બુદ્ધિને વિષયોમાંથી બહાર કાઢવી. એવા પુરુષો વિવેકને લીધે જ સાત્વિક જાતિને પ્રાપ્ત થઇ શકે છે.
હે,રામ,ચિત્ત-રૂપી-મણિમાં જેવો રંગ લગાવીએ તેવો રંગ લાગી જાય છે, એટલા માટે પુરુષાર્થ કરવો એ સફળ જ થાય છે. ઉત્તમ ગુણ ધરાવતા,મુમુક્ષુ પુરુષો,પુરુષાર્થ થી જ જીવનમુક્તપણાને મેળવીને છેલ્લા શરીરવાળા થયા છે.
ત્રણે લોકમાં એવું કંઈ પણ નથી કે -ગુણવાન પુરુષ પુરુષાર્થ થી ના મેળવી શકે. એટલે,બ્રહ્મચર્ય-ધીરજ અને વૈરાગ્ય-રૂપી બળ નો વેગ-એ સર્વ ને યુક્તિ (કે પુરુષાર્થ) થી ગોઠવ્યા વિના -
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |