________________
૨૮
એક વર્ષના અનુભવે એ વસ્તુ સાબિત કરી આપી છે કે, આજનો એક પણ રાજકીયપક્ષ એકલો કે બીજા પક્ષોની સાથે જોડાણ કે સમજૂતી કરીને પણ દેશની સમસ્યાઓ કેવળ રાજય સત્તાના બળથી ઉકેલી શકે તેવી સ્થિતિ રહી જ નથી.
આ વાત ઢોલનગારાં વગાડીને ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગે એક વર્ષ સુધીના લોકશાહી સુરક્ષા અભિયાનમાં કરી જ હતી. સત્તાપલટાના આ એક વર્ષમાં રાજકીય પક્ષોની સ્થિતિ તો એથીયે વધુ બદતર બની છે.
આ સંજોગોમાં ચૂંટણી જ્યારે આવે ત્યારે, ચાર કે બાર મહિનામાં મધ્યાવધિ આવે કે ચાર વર્ષે અવધિ પૂરી થયે આવે, અમારી દૃષ્ટિએ તો આ એક જ ઈલાજ અજમાવવા જેવો છે, ધારાગૃહોમાં જાય પણ સત્તાની બહાર રહે એવા દસેક ટકા મૂલ્યનિષ્ઠ લોકપ્રતિનિધિઓને ધારાગૃહોમાં ચૂંટાવીને મોકલી આપવા. એમનો રાજકીય પક્ષ બનાવવો નહિ.
રાજકીય પક્ષોનો ચૂંટાયા પછી બહુમતી ન મળે તો બહારથી ટેકો આપવાનો અને બરારનો ટેકો લઈ સરકાર બનાવવાનો, કે સરકારો ઉથલાવવાનો પ્રયોગ તો આજે ચાલી રહ્યો છે. આમ ટેકાના સહારે બનતી અને ચાલતી સરકારોની મુદત ટૂંકી-લાંબી જે કંઈ રહેવાની હોય તે રહે, પણ એનાથી રાષ્ટ્રીય સમસ્યાઓ ઊકલી જવાની નથી. ઊલટું વધુ ગુંચવાશે. કારણ ટેકો લેનાર, ટેકો દેનાર, અને તે સિવાયના વિરોધ પક્ષો કે અપક્ષો આદર્શોના વાઘા ભલે પહેરે, એ સહુની નજર એકમાત્ર સત્તા મેળવવાની, અને હોય તો તેને ટકાવવાની છે. સત્તા એમને મન સાધન નથી સાધ્ય છે.
રામનામની લૂંટ હૈ, લૂંટ સકે તો લૂંટ' એને બદલે અત્યારે તો –
ધનસત્તાની લૂંટ હૈ, લૂંટ સકે તો લૂંટની જેમ વિરલ વ્યક્તિઓના અપવાદ સિવાય સહુ જાણે લૂંટવામાં ન પડ્યા હોય ? એવું વાતાવરણ જોવા મળે છે.
અને છતાં, “કંઈ લાખો નિરાશામાં અમર આશા છુપાઈ છે”ની જેમ કહેવું જોઈએ કે આશાનો એક તાંતણો બચ્યો છે તેને સહારે વૈતરણી પાર કરીને વૈકુંઠમાં પહોંચાશે.
આશાનો બચેલો તાંતણો તે ચૂંટણી. એક વર્ષ પહેલાં સત્તાપલટો થયો. માથાં કાપીને નહિ પણ આમ માથાં ગણીને સત્તા પલટવાની વાત છે એ મોટી આશા છે. આ ચૂંટણીનો ઉપયોગ સત્તા મેળવવા કે ટકાવવા માટે નહિ, સત્તાને અંકુશમાં રાખવા માટે થાય અને એને માટે ગાંધી વિચારમાં માનવાવાળા લોકો
અનુભવની આંખે
