________________
૫ રાજકારણ પર આજે ઘણું લખી શકાય તેમ છે, પણ સમતા છોડી શાંત સાધનાને ધક્કો લાગે તેવું લખવું યોગ્ય નથી.
વ્યક્તિગત રીતે કાંઈ કરી શકું તેમ નથી તે છતાં પણ રાષ્ટ્રના ભવિષ્ય અને સલામતીનાં વિચારો સતત આવ્યા કરે છે. આ અંગે ગુરુદેવને પત્ર લખવાનો વિચાર આવી જાય છે. પણ તેમનો પક્ષપાત ઇન્દિરા તરફ છે એટલે શું લખું. કોંગ્રેસના નામે એક યા બીજી રીતે, ઇન્દિરાની જ મહત્તા ગાતા રહે ત્યાં બીજી વાત ક્યાં થાય ? દેશને ખાડામાં નાખનાર ઇન્દિરા તરફી ગુરુદેવનો STAND કોઈ રીતે Justified અને યોગ્ય પહેલેથી જ મને લાગતો નથી. આજની સ્થિતિ રાષ્ટ્રમાં કરવામાં ઇન્દિરા જ મહદ્ અંશે જવાબદાર છે તેમાં હવે કોઈ શંકા રહી નથી. પોતે સરમુખત્યાર બનવાનું ષડયંત્ર ઇન્દિરાએ યોજનાપૂર્વક ગોઠવ્યું છે. તેને પ્રભુ ભાંગીને ભૂક્કો કરી રાષ્ટ્રને બચાવે તે જ પ્રાર્થના. આજે ગુરુદેવને આ અંગે આંતરદેશીય લખી પોસ્ટ કર્યું. ઇન્દિરાની હત્યા થાય તો હવે આશ્ચર્ય નથી. એકહથ્થુ સત્તાનો આ જ અંજામ આવશે.
તા. 11-10-75
(૧) ઘણી વાર તાત્કાલિક જે પરિસ્થિતિ હોય, તેટલા જ દર્શનથી તમો કહો છો, લખો છો તેમ જ લાગે એમાં કશી નવાઈ નથી. પરંતુ જેમ શરૂઆતથી સતત ખાવા-પીવામાં, રહન-સહનમાં કાળજી ન રહે તો રોગનો ભોગ બનવું જ પડે તેમ વ્યક્તિગત કર્તવ્યો, સમાજગત કર્તવ્યો અને સમષ્ટિગત કર્તવ્યો આ ત્રણેય કર્તવ્યો જો માનવી (જે પ્રાણીમાત્રનો વાલી છે, તે) ન બજાવે તો માનવકૃત અને કુદરત સર્જિત એવી બન્ને પ્રકારની આફતો આવે, તે બહુ સ્વાભાવિક છે. આને માટે જ મહાપુરુષો કહે છે ‘ધરતી માગે છે ભોગ’ ને તેનો ઉપાય કરવો તે એવો કરવો કે જેથી કર્મબંધન થાય નહીં અને બંને પક્ષો ઊંચા આવે !!! સીધી રીતે કહીએ તો ઇન્દિરાબહેન અને પ્રિય મોરારજીભાઈ તથા જે.પી.નું મિલન થઈ ત્રણેય ઐક્યના પોતપોતાની કક્ષા મુજબ પૂરક બની જાય !! ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગની સંસ્થાઓ આ દૃષ્ટિએ સક્રિય પોતાની રીતે બને છે તે સમજવા જેવી બાબત છે.
(૨) સંત વિનોબાએ જો ગાંધીપ્રયોગોને અક્ષરસઃ પકડી લીધા હોત તો પહેલાં શ્રી જયપ્રકાશજીને ખૂબ ચડાવી દીધા. તે ધીરે ધીરે ચડાવત અને તેમની પાસે કોગ્રેસની શુદ્ધિ ને સંગીનતાની આશા રાખત. કારણ કે જે.પી.
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વની વાતો - -
