________________
૨૦૫ પં. જવાહરલાલ માત્ર રાજકીય ક્ષેત્રે રહી ગયા જ્યારે વિનોબા
રાજકીય ક્ષેત્રથી વેગળા પડી ગયા
સંત વિનોબાજીના જીવન ઉપર ત્રણ મહાપુરુષોની મુખ્ય છાપ છે: (૧) આદ્ય જગતુ ગુરુ શંકરાચાર્ય (જ્ઞાનયોગ) (૨) જ્ઞાનદેવ (ભક્તિયોગ) તથા (૩) ગાંધીજી (કર્મયોગ)
ગાંધીજીએ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની સત્યધર્મનો ઉદ્ધાર કરવાની વાતને શ્રીમદ્ પ્રભાવિત થઈ ઉપાડી લઈ પોતાના નિમિત્તે સમાજગત સાધનાનો યુગ શરૂ કર્યો. જો એ ગાંધીજીના અધૂરા કાર્યને સર્વાગીણતા સાથે પૂરું કરવા માટે (જવાહરલાલ) વળગી રહ્યા હોત તો જે. પી.ને જે કોંગ્રેસ વિરોધી રાજકારણીય ક્ષેત્ર ખેડવું પડ્યું તે ન ખેડવું પડત, પણ પં. જવાહરલાલ માત્ર રાજકીય ક્ષેત્રે રહી ગયા, અને સંત વિનોબા રાજકીય ક્ષેત્રથી સાવ વેગળા પડી ગયા અને રચનાત્મક કાર્યકરોને સર્વ સેવા સંઘ રૂપે સંસ્થાકીય રીતે સાંધ્યા ખરા, પરંતુ કોંગ્રેસ (રાજકીય સંસ્થા હોઈ તે)થી વેગળા રખાયા. તેને લીધે એ ખાઈ પૂરવા મોટા ભાગના સર્વ સેવાસંધી કાર્યકરો જે. પી.ના માનસવાળા કેવળ કોંગ્રેસ વિરોધી બની ગયા. કોંગ્રેસ વિરોધી બનવાની સર્વ સેવા સંઘના કાર્યકરોને જરૂર નહોતી. ખરી રીતે એણે (સર્વ સેવા સંઘે) જાતે કોંગ્રેસથી ઉપર ઊઠી તે (કોંગ્રેસ)ને પણ ઉપર ઉઠાવવાની જરૂર હતી. અલબત્ત રહી રહીને પણ અહીં (પ્રથમ ગુંદીમાં અને પછી અહી) આવી આપણી બધીજ વાતો લગભગ સર્વ સેવા સંઘના પ્રમુખશ્રીએ અને મંત્રીશ્રીએ અપનાવી લીધી હતી. તા. 28-10-80
સંતબાલ
“સાપેક્ષવાળું સત્ય” એટલે શું તે ગુરુદેવ સમજાવો ?
સાપેક્ષવાળા સત્યને વ્યવહારુ રીતે ઓળખવા નીચેના દાખલાઓ
ઉપયોગી છે.
એક મા પોતાના બાળકની સુરક્ષા માટે તેને કોઈ સંસ્થામાં મૂકે છે અને પછી વારંવાર મળવાની ઈચ્છા રાખે છે પણ મળાતું નથી. “મા” પણ આંધળી છે અને પેલું બાળક (બાલિકા) પણ આંધળું છે. અમુક વખતે મળવા ઈચ્છે છે પણ પેલું બાળક તે સંસ્થા તરફથી યોગ્ય અને સંપન્ન મા
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
