________________
૯૮
સંભળાય તે માટે પ્રયત્નો થવાના. આ માત્ર ગપ નથી. જૈન સૂત્રો કહે છે કે “આપણો અવાજ મૂળે નષ્ટ થતો નથી, તે ચૌદ રાજલોકમાં ફરી વળી કાયમી
બની જાય છે.” ધર્મ એક અને જીવન બીજું તેવા ભાગલા ભારતની સંસ્કૃતિમાં નથી
(૩) શંકા પરિચય વધારવાથી ઘણું વ્યક્તિગત અને સમાજગત જાણવાનું મળશે. આ યુગ જ સમાજસાધના યુગ છે. વિશ્વમયતાનો માર્ગ વધુમાં વધુ કાર્યસાધક અને યુગાનુરૂપ છે. આપણા દેશની વિશેષતા પણ છે. આપણે ત્યાંનો ધર્મ એક અને જીવન બીજું એમ ભાગલા છે જ નહિ. તેથી જ ગાંધીજીએ આ વાત આપણને પોતાના કાર્યોથી અને સમાજના સંસ્થાકીય કાર્યોથી તાજી કરી આપી છે. તે તરફ જોઈને ચાલવું એ સાચો રાજમાર્ગ છે.
- સંતબાલ
પૂના, તા. 17-4-76
રાષ્ટ્રની ગુંગળાવનારી પરિસ્થિતિ જે કાયદા અને શાસકીય સુધારા-ફેરફાર થઈ રહ્યાં છે તે જોતાં અડધા ઉપર કૉમ્યુનિઝમ આ દેશમાં આવી ગયો છે તેમ લાગે. સરમુખત્યારશાહી જેમ વધુ સજ્જડ થશે તેમ પૂરા સામ્યવાદ તરફ દેશ ઝડપી ગતિ કરશે. રાષ્ટ્રની ગુંગળાવનારી વર્તમાન પરિસ્થિતિમાંથી ફરી પરદેશ વસવાનો વિચાર હવે થાય છે.
તા. 22-4-76 આ દેશ સામ્યવાદી, મૂડીવાદી કે કોમવાદી બની શકે તેમ નથી
આ દેશ નથી સામ્યવાદી બની શકે તેમ કે નથી મૂડીવાદી. કોમવાદી અથવા સંકુચિતતાવાદી બની શકે તેમ પણ નથી કારણ કે આ દેશે “વસુધૈવ કુટુમ્બકમ્' અને “આત્મવત્ સર્વભૂતેષુ” આ સૂત્રોથી ઘડાયેલો (વર્ષોથી ઋષિમુનિઓ દ્વારા ઘડાયેલો) સમાજ છે.
પરદેશ જવાની વાત કરતાં વિશ્વમયતાની દિશાનો જો રંગ લાગ્યો જ છે, તો ચિંચણ કાયમી વસવાટ કરવાની વાત જ બાળકો બોજો ઉપાડી લે, ત્યારબાદ ઘટિત થશે. મનોરમાબહેનની શક્તિઓ અને તમારી શક્તિઓ સ્વ-પર શ્રેયના કામમાં અહીં ઘણી જ બંધ બેસતી રીતે વાપરવી સંભવિત
શ્રી સદ્ગર સંગે : વિશ્વને પંથે