________________
લી
અનિવાર્ય છે જ. તે વિના અહમૂતા, મમતા, રાગ, દ્વેષ, સ્વચ્છંદ, પ્રતિબંધ દૂર થવા લગભગ અશક્ય છે. તપ કરો, જપ કરો, સંન્યાસ લો કે ચાહે તે ઉપાય કરો, પણ સ્વચ્છેદ આદિ રોકવાનો પ્રત્યક્ષ સદ્દગુરુ વિના બીજો કોઈ ઉપાય ભાગ્યે જ કારગત થાય છે. આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્રમાં તો શ્રીમદ્ ત્યાં લગી ચોખે ચોખ્ખું કહી દે છે :
પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુયોગથી, સ્વચ્છંદ તે રોકાય,
અન્ય ઉપાય કર્યા થકી, પ્રાયે બમણો થાય.” ગુરુદેવની વાત ખૂબેંજ મનનીય અને સ્વાનુભવની છે. પૂજ્ય મોટા ગુરુદેવ પ્રત્યે (પૂ. નાનચંદ્રજી પ્રત્યે) કેટલો અહોભાવ ગુરુદેવને છે? પાયાના અને વૈચારિક કેટલાક મતભેદોને લીધે, ગુરુથી ગુરુદેવ ભલે છૂટા પડ્યાં તો પણ ગુરુનું ઋણ તો આજ સુધી તેઓ કદી જ નથી ભૂલ્યા. “મારું આજનું સ્થાન ગુરુદેવનો જ પ્રતાપ છે' એમ વારંવાર પૂરા કૃતજ્ઞભાવથી જાહેરમાં ગુરુદેવ કહેતા જ હોય છે.
મને પહેલાં ફોટાનો પ્રસંગ યાદ રહી ગયો છે. બે વર્ષ પહેલાં ચિંચણ કેન્દ્રની ખોલીમાં વસવાટ કરવા, ઉનાળાની રજામાં અમે ગયા ત્યારે સાયલાથી લાવ્યા છીએ તે પૂજ્ય મોટા ગુરુદેવનો ફોટો ખોલીમાં ટીંગાડેલો. ગોચરીએ આવ્યા ત્યારે એકીટસે આ ફોટો ગુરુદેવ જોતા રહ્યા. ખોલી બંધ કરી અમે પૂના આવવાના હતા ત્યારે “ફોટો તમારા કબાટમાં જાળવીને મૂકી દેજો: અહીં બહાર કોઈ ફોડી નાખશે તે ઠીક નહીં,” ગુરુદેવની આ સૂચના વખતે તેમના ચહેરાનાં ભાવ “ફોટામાં જાણે જીવંત વ્યક્તિના તેમને દર્શન થતાં હતાં.” એટલે “જાળવજો” એ સૂચક શબ્દો તેઓશ્રીનાં મુખેથી સહજ સરી પડ્યા, ગુરુ સાથે તેમની હયાતી બાદ આજે પણ ગુરુદેવની કેટલી આત્મીયતા છે ?
પૂના, તા. 5-4-76.
ન્યાયસંપન્ન આજીવિકાથી સદાચાર અને પૈસાનો મેળ બેસે
વિશ્વવાત્સલ્ય તા. ૧૬-૩-૭૬ના અંકમાં એક પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ગુરુદેવ કહે છે : “આજે પૈસા અને સદાચારનો મેળ લગભગ તૂટી ગયો છે. નીતિ અને સદાચાર જાળવીને શ્રીમંત થયાના દાખલા અપવાદરૂપ છે. હું પૈસાને એકાંતે પુણ્યનું પરિણામ નથી માનતો.” આ છેલ્લા વાક્યની કાંઈ બરાબર ગડ બેઠી નહીં. સંભવ છે. સદાચાર અને નીતિ નેવે મૂકી ગમે તેવાં અશુદ્ધ સાધનોથી મણસ આજે શ્રીમંત બની શકે છે. એટલે ધન એ પુણ્યથી નથી આવતું એમ કહેવાનો ગુરુદેવનો આશય હોય !! આ અંગે તો ગુરુદેવ જે અભિપ્રાય આપે તે પર વધુ વિચારાશે.
શ્રી સશુર સંગે વિશ્વને પંથે
