________________
કોઈ લારી ફેરવતો હોય એનામાં નહીં મળે. એ બધા સાચા અર્થમાં હિન્દુસ્તાનીઓ છે. એમનામાં કટ્ટરપંથીપણું નથી એનું શું કારણ ? શું આપણી એજ્યુકેશન સિસ્ટમમાં કંઈ ખરાબી છે?
એક બીજો મુદ્દો લઈ લઉ પ્રેસનો. પ્રેસનો રોલ ઘણો મોટો છે આના અંદર. કમનસીબે આપણે ત્યાં બે ટાઈપની પ્રેસ છે. રિસ્પોન્સીબીલ પ્રેસ ઈલ્મોનલ પ્રેસ અમુક પ્રેસનો રોલ પોઝીટીવ છે એમાં ખાસ કરીને ઈગ્લીંશ પ્રેસનો રોલ "જીવન સ્મોલર પ્રેસ ઈઝ લાઈક ભૂમિપુત્ર છે, નયામાર્ગ છે. પણ ગુજરાતી લેન્ગવેઝ પર આવો, સરકયુલેશન વૉર છે. તમે એડિટરોને મળો, કહેશે કે, હું શું કરું, હું જરાપણ ઢીલ કરીશ તો પેલા સામેવાળાનું સરકયુલેશન વધી જશે. અમારા વડોદરાની અંદર ટક્કર ચાલે સંદેશ અને ગુજરાત સમાચારની અમદાવાદમાં પણ એવું જ હશે. હવે એ ટક્કરના અંદર છેલ્લે ભોગ કોના લેવાય છે? ગરીબ માણસના. કારણ કે, હુલ્લડ તો થઈ જાય, લોકોને ઉશ્કેરે. નાની વસ્તુ હોય અને એને હેડલાઈન આપી દે. અને છતાં હું કહું છું કે, જો સેકયુલારીઝમને આપણે જીતાડવી હોય તો ફ્રી પ્રેસ રાખવી જ પડશે. ભલે ગુજરાત સમાચાર કહો કે, સંદેશ કહો કે, બીજાં પેપરો કહો. એ ખોટું પણ કરે. છતાં સરકારી પ્રતિબંધ ના આવવો જોઈએ. કોઈ દિવસ ના આવે. ખરો રોલ પ્રેસ કાઉન્સિલનો છે. કમનસીબે, પ્રેસ કાઉન્સિલે જે રીતે એકટીવ થવું જોઈએ એ રીતે પ્રેસ કાઉન્સિલ એકટીવ નથી.
ઈલેકશનની અંદર ધર્મનો ઉપયોગ થવો ન જોઈએ. જે ધર્મની વાત કરે એ તરત જ Disqualify થઈ જાય. મારાથી એમ ના કહેવાય કે હું મુસ્લિમ છું એટલે મને વૉટ આપો. ઈલેકશન એ ડેમોક્રેસીનો મૂળ પાયો છે અને ડેમોક્રેસીની અંદર આવો ધાર્મિક ઉપયોગ થાય એમાં દેશને ખતરો છે. બીજો એક મુદ્દો ઊભો થાય છે કે, આપણા ધાર્મિક અગ્રગણ્યોનું શું કરવું. સાધુ, સંતો, બાવાઓ, મૌલાનાઓ એને આટલું બધું મહત્ત્વ અપાય ખરું? મોરારીબાપુની દીકરીની શાદીમાં સોળ લાખ રૂપિયા ખર્ચાયા એ વાત લોકોમાં ફેલાવી જોઈએ. લોકોએ જાણવું જોઈએ કે આવું પણ થાય છે. એક બાજુ તમે સાદાઈની વાત કરો, પણ અમલનું શું? અમારા મુસલમાનોમાં પણ એવું છે. પયગંબર સાહેબે પોતાની દીકરીની શાદી બિલકુલ સાદાઈથી કરાવેલી. પણ છતાંય આ મુસલમાનો આટલો બધો ખર્ચ કઈ રીતે કરે છે? તમને નવાઈ લાગશે કે છોકરીઓની ફી આપવાના પણ પૈસા ન હોય પણ, મુસલમાન ઘરોમાં તમે જાવ તો શાદીમાં અને
એક બીજાને સમજીએ