________________
બૉર્ડિંગ હોય છે, હિન્દુધર્મની અને મુસ્લિમ ધર્મની શાળાઓ હોય છે. ઉદ્ઘાટનો કરવા પ્રધાનો જાય છે. મસ્જિદનું ઉદ્ઘાટન કરવા પણ પ્રધાનો જાય છે. મંદિરનું ઉદ્દઘાટન કરવું હોય તો પણ જાય છે. અને સરકારી સમારંભમાં સરકારી મકાનનું ભૂમિપૂજન કરવાનું હોય કે શિલાન્યાસ કરવાનો હોય ત્યાં પૂજાપાઠ થાય છે.
મહેતા સાહેબની જેમ એક જસ્ટીસ સિંહા સાહેબ હતા પહેલાં યુ.પી.માં તે ખૂબ ઉગ્ર વિરોધ કરતા. કહેતા "ધીસ ઈઝ નોટ સેક્યુલારીઝમ” તમે સરકારી કામોમાં પૂજાપાઠ કેવી રીતે કરાવી શકો? આજે તમે એસ.ટી. કોર્પોરેશનમાં જાવ દરેક એસ.ટી.ના ડ્રાઈવર માથે કોઈ માતાજીનો ફોટો રાખ્યો હોય છે. કોઈ મુસ્લિમ ડ્રાઈવર હોય તો દરગાહ હોય ત્યાં બસ ઊભી રાખે અને સલામ કરે. પણ આ સેકયુલારીઝમ નથી. સરકાર કેમ બોલતી નથી? તમે કાગળ લખો તો કોઈ નોંધ પણ ન લે. એટલે હવે એવું થઈ ગયું, કે ધર્મના નામે કશું જ બોલી શકો નહીં. કરોડો રૂપિયા ખર્ચીને શહેરના રસ્તા સુધાર્યા સુધરાઈએ, કાલે હોળી આવીને રસ્તા તોડી નાંખ્યા. ઈલેકિટ્રકના વાયર તોડી નાંખશે. ઈલેકિટ્રકના વાયરમાંથી બારોબાર કનેકશન લઈ લેશે. ગરબા ઉત્સવ હોય કે બીજો કોઈ મહોત્સવ હોય લાઈટનું કનેકશન લેવા માટે કાયદાની કોઈ જરૂર નથી. હમણાં છેલ્લે છેલ્લે લશ્કરમાં પણ વિવાદ થયો. નમાઝની છૂટ હોવી જોઈએ. વી.પી. સિંઘ સાહેબ આપણા કેટલી કેટલી અપેક્ષાઓ જગાડનાર ઊંચામાં ઊંચા વડાપ્રધાન આપણા. એમની પાસેથી આપણને એમ હતું કે દેશને સુધારશે, બિલકુલ નોનકરણ, બિલકુલ ચોખ્ખા માણસ. પણ કમનસીબે રાજરમતમાં પડી ગયા. પહેલાં રથયાત્રા કાઢી અડવાણીએ તો એમણે મંડલયાત્રા કાઢી. અને મુસ્લિમોના સંબંધની બાબતમાં એ "ઈન્દિરાની પુરુષ આવૃત્તિ જેવા હતા." ઈન્દિરા ગાંધીએ જે કર્યું બલકે એનાથી આગળ ર૬મી જાન્યુઆરીએ લાલકિલ્લા પરથી જાહેરાત કરે છે કે, ઈદમિલાદની રજા રહેશે, કોઈ મુસલમાનોએ રજા માંગી ન હતી. ભારતના મુસલમાનોનો ઉદ્ધાર રજા જાહેર કરવાથી થઈ જવાનો છે? એને શિક્ષણ જોઈએ છે. એને નોકરી જોઈએ છે. એને એ આપો. એને બદલે તમે રજા આપો છો? હવે મુસલમાનોએ માંગી નહોતી એ રજા એમણે આપી. તરત હિન્દુ કોમવાદીઓને પ્રચારનું હથિયાર મળી ગયું કે જુઓ સરકાર ફેવર કરે છે, મુસલમાનોને રજા આપે છે. એક કટાર લેખકે લખ્યું કે, રામનવમીની રજા નથી. એમણે એમ લખવું જોઈએ કે, બંનેની ન હોવી જોઈએ. પેલાની આપી તો ૨૪
એક બીજાને સમજીએ