________________
૧૭૨
વેગ પણ રાજ્યને ભૂલમાંથી પાછા લાવવામાં સમર્થ ન નીવડે તો કાં તો પ્રત્યક્ષ પ્રાણ, પરિગ્રહ અને પ્રતિષ્ઠાને હોમવા તૈયાર થવું પડે, કાં સતત સામુદાચિક તીવ્ર તપ ચાલુ રાખવું પડે. જાગ્રત જનતાએ આઠેક લાખ ઉપવાસ કરી વ્યાપક રીતે તપ તો કર્યું પણ તેની અસર જ્યારે ન થઈ ત્યારે વિપરીત સંજોગે કે કાળબળને જાણીને સંતો સ્વેચ્છાએ હોમાઈ જાય છે. બલિદાનની પરંપરા જ નૂતન આદર્શને વ્યવહારજન્ય બનાવી શકે છે. આવાં શ્રદ્ધાવિશ્વાસથી જ્ઞાનચંદ્રજીએ બલિદાનનો આરંભ કર્યો છે. આ બલિદાન પ્રભુચરણે છે. એટલે એમનો મુદ્રાલેખ છેઃ “હે ભગવાન! તારું જ ધાર્યું થાઓ” એટલે એમાં નથી
ગ્રહ લાદવાને દુરાગ્રહ કે અહંકારનો અભિનિવેશ ભરેલો મતાગ્રહ. છે કેવળ પોતાને લાગેલા સત્યનું પ્રાગટ. સતત પ્રભુ નામના જાપમાં, સતત પ્રભુ જે કરે તેમાં પ્રેમભર્યું સમાધાન મેળવવામાં, સતત શરણાગતિની ભાવનામાં એમના પ્રભુપ્રેમની અખંડ ભરતી જામી છે. સરકારની પોલીસ એમને પકડીને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરે છે, ત્યાં પરાણે ઇજેક્ષનો આપે છે, તેના વિરોધ કરે છે; ઈન્કાર કરે છે છતાંય પ્રભુ જે સ્થિતિમાં રાખે તેને પ્રભુકૃપા સમજીને પ્રેમી અને પ્રસન્નતાથી બધી બળજબરી, સહી રહ્યા છે ત્યારે પ્રજા તરીકે આપણે તેમની ભાવના કેવી રીતે પૂર્ણ કરીશું ? તેને ખુશ રાખીને –
શુદ્ધ ભક્તિ કર બીવન, પિતાના પૂજય પાસ; ત્યારે ખૂબ ખુશ થાય, રીત છે સત્યભો .
