________________
૧૩૦
ભગવાન પોતે વાછરું બન્યા ને નંદકુંવરે નંદીને પ્રતિષ્ઠિત કર્યો. ભગવાન શિવનું વાહન અને ઋષભદેવનું લાંછન વૃષભ તો અહિંસાનું પ્રતીક છે, પ્રેમનું પરિવહન છે. બળદ ખેતી કરી, ધાન્ય, ફળફૂલ આપી જીવન જીવવામાં સહાયક થાય છે; ભારવહન કરી અછતવાળાની વહારે ધાય છે; મળમૂત્રનું ખાતર આપી ધરતીને સમૃદ્ધ કરે છે; બીજ જીવને અભય દેનારી માસાંહાર-મુક્તિ એના કારણે જ સફળ બને છે. અહિંસક વૃષભને લઈને તેની માતા ગાય “અહિંસાની જનનીનું બિરુદ પામી છે. ભક્તોને તો તે તેના રોમેરોમમાં ગરીબાઈ, નરવાઈ અને પ્રેમનો પયગામ સંભળાય છે. નાનાં-મોટાં બધાં પ્રાણીને પોષનારી ઋષિરૂપા, માતૃરૂપા ગાય અને ગોવંશના ગુણ ગાતાં ગાતાં ઋષિએ ધરાતા જ નથી. ગોસેવાયજ્ઞનું વિશ્વરૂપ સમજાવતાં તેઓ
નાનાં મોટાં બધાં પ્રાણ, અન્ન-બ્રહ્મ રક્ષાય છે; અન્ન-આધાર છે ખેતી, ખેતી ગોવંશ આશ્રિત. ગવશ કૃષિને પેષો, પશે જીવન સૃષ્ટિનું; ધર્મ ગોવંશરક્ષાને, આ રાષ્ટ્ર વિશવયજ્ઞ છે.
ગાય અને ગવંશરક્ષાને વિશ્વયજ્ઞનું કાર્ય સમજીને, સહજ સ્વધર્મ સમજીને તેમ જ ગાય અને ગોવંશમાં પ્રભુનું પ્રેમસ્વરૂપ પ્રત્યક્ષ નિહાળી નિહાળીને જ્ઞાનચંદ્રજીએ ગોસેવા અને ગેરક્ષા પ્રત્યે પ્રજાને વાળવા અઢાર-અઢાર વર્ષથી સતત પ્રયત્ન કર્યો છે. નબળી ગાય અને વાછરું સાથે સ્નેહ રાખી-રાખીને, તેમને પ્રેમથી પોષીને ભક્તિ મારફત
