________________
૧૨૩
થઈ શકે તેવું છે. તેવી વ્યક્તિના જીવનનો પરિચય અત્યારે અહીં આપ અસ્થાને છે; પણ તે શુભ સંસ્કારી આંગળીને વેઢે ગણાય તેટલાં હોય તે ય પ્રાર્થના ને સત્સંગની પતિતપાવની શક્તિનાં સાક્ષીભૂત છે. રાગદ્વેષ, ભ, મત્સર અને કામક્રોધાદિમાં રગદોળાતા જીવનને પ્રભુપ્રેમ, પ્રમાણિક્તા અને પરોપકાર પત્યે લઈ જવાનું સામર્થ્ય અંતઃકરણની પ્રાર્થના અને ઉદ્દગારોમાં રહેલું છે —–એની એ પ્રતીતિ આપે છે. એટલે જ એ આપણા જેવાને પ્રાર્થનામાં શ્રદ્ધા પ્રેરે છે.
સંયમ અને સદ્દભાવનાને પ્રચાર દારૂ અને કેફી માદક પીણાનો ત્યાગ તો કરવાનો જ હોય; પણ રોજિંદા જીવનમાં ઘર ઘાલી ગયેલાં અને આદતરૂપે વણાઈ ગયેલાં બીડી, સિગારેટ, તમાકુ ખાવાની -સૂંઘવાની કે દાંતે લગાડવાની ટેવ; ચા-કોફી, સિનેમા જેવાં વ્યસન પણ તન-ધનને કેરી ખાતાં હોય છે, મનને ગુલામ બનાવતાં હોય છે. તેમાંથી છૂટવું તે સંયમ છે. જુવાપેઢી માટે તો તે અતિ જરૂરી છે. એથી વ્યસનત્યાગની ઝુંબેશ સ્વામીજીએ શરૂ કરી. આદતનો ચસકે લાગ્યા પછી તેમાંથી છૂટવું કેવું વસમું છે તે સ્વામીજી સંકલ્પ કરનારના ચડવા–પડવા ઉપરથી સમજવા લાગ્યા. એમણે પિતા પર વિચાર કર્યો અને એમને લાગ્યું કે સ્વાદ જીત વાની, જીભ જીતવાની વાત સિદ્ધ કરવી જરૂરી છે.