________________
૧૨૦
આત્મામાં સુરતા રાખી, પૂર્ણ માતૃત્વ કેળવી; એકવ નર-નારીનું, સધવું બ્રહ્મચર્યથી. વિકારો વેગળા રાખી, માણો આમ-અભિન્નતા; માતા પુત્ર પ્રત્યે જેવી, સુમૂલ્ય બ્રહ્મચર્યનું. લગ્નને મુખ્ય આદર્શ, જે નારી-નર એકતા; તો સાચા એક મેળાપે, થાય સંતોષ પૂર્ણતા. આત્મા તે એક છે સૌને, આગમ નિગમો વિદે; દિલે દેહે બને એક, સંધાઈ પ્રેમ સાંકળે. ભાવ-કદર બનેની, બનેએ કરવી સદા; સ્ત્રી-પુરુષ તણા ભેદ, ભૂલી સાધી સુએકતા. પિતાની સાધના વિશ્વ, ચરણે ધરતાં અહા ! નરનારી તણાં એવાં જોડાં દીપાવશે ધરા,
જ્ઞાનચંદ્રજીએ જ્યાં સુધી સહજ માતૃવની દશા પ્રાપ્ત કરી ન હતી ત્યાં સુધી સ્ત્રી સ્પર્શ વર્જ્ય ગણ્ય હતે. સહજતા પ્રાપ્ત થયે માતૃજાતિના બાળક બની નારીને માતારૂપે જોવા લાગ્યા. પરિણામે પોતે જ માતા જેવા બની ગયા. મલિકજી, રવામી આનંદ અને જ્ઞાનચંદ્રજી જેવામાં સ્ત્રી જાતિ પ્રત્યેના નિર્મળ વત્સલ પ્રેમની નિર્દોષ સુગંધ જોવા મળે છે. એમની આંખમાં અમી નીતરતી જોવા મળે છે. તે બ્રહ્મચારીમાં નવા મૂલ્યની રોશની રજૂ કરે છે. પરણેલ દંપતીમાં પણ સંયમ દ્વારા સંતાન-નિરોધની વાત સ્વામીજી સહજ રીતે કરતા અને સંયમપાલનની સરેરાશ રોજની વ્યસન-ત્યાગને પાંચ વ્યક્તિ અને મર્યાદિત મુદતને સંયમ માટે એક વ્યક્તિ સંકલ્પ કરે તે પછી જ દૂધ વાપરવું. તેમ ન બને ત્યાં સુધી દૂધનો ત્યાગ કરવો. આથી
