________________
૧૦૮
ડૉ. રસિકભાઈએ જીવનભર સમૂહચેતના દ્વારા સમૂહ સેવાધર્મ બજાવવાનું કામ કર્યું હતું. સમૂહચેતનાને જાગૃત કરવા, જાગૃત થયા પછી તેને સકાર્યમાં જોડવા, અસત્કાર્યનો પ્રતિકાર કરવા તેમ જ પ્રભુ પ્રત્યે વાળવા ને દોરવાનું કાર્ય સંત, સાધુ અને ભક્તોનું છે. એ વાત પૂરેપૂરી જ્ઞાનચંદ્રજીને સ્પષ્ટ થતાં પગપ્રવાસ પૂરા થયા પછી સાણંદમાં સામૂહિક સદભાવના અને સંયમની વૃદ્ધિ થાય તેવા સામુદાયિક સંઘ-પુરુષાર્થમાં પોતાની અંગત અને વ્યક્તિ સાધના જોડીને જ વૈરાગ્ય માર્ગે આગળ વધવાનો નિર્ણય કર્યો. એ નિર્ણયમાંથી પાંગર્યો આધ્યાત્મિક આંતરિક મંડળનો સેવા-સંસ્કાર કે ડો. રસિકભાઈ એ સાણંદમાં પ્રત્યક્ષ કામ નથી કર્યું, પણ આધ્યાત્મિક આંતરિક મંડળના પ્રેરક જ્ઞાનચંદ્રજીની જનસેવાની ભાવનાનો મૂળ સ્ત્રોત જ ડો. રસિકભાઈ રહ્યા છે. એટલે જ્ઞાનચંદ્રજી દ્વારા જ્યાં સુધી એ ભાવનાની સુવાસ મંડળમાં મઘમઘતી રહેશે, ત્યાં સુધી રસિકભાઈની સ્મૃતિ અવ્યકતરૂપે રહેવાની જ છે. “પ્રેમળ જ્યોતિ”માં “આદર્શ મૂર્તિ દીક્ષા ગુર” નામે લેખ લખીને જેમ પોતાની ભાવાંજલિ અર્પણ કરી સ્કૂલ ઋણ અદા કર્યું, તે જ રીતે સામૂહિક સેવા-ઉપાસના અને સંયમની ભાવનાનું માધ્યમ આધ્યાત્મિક આંતરિક મંડળ બની રહે તેવી શુભેચ્છાથી તેઓ મંડળને સદાય પ્રેરતા ને દોરતા રહી તેમના પ્રત્યેનું સૂક્ષમ ઋણ પણ અદા કરી રહ્યા છે જ.
