________________
૮. ભાવ-સંન્યાસની સાધના
રહે તટસ્થ નિલેપી, છતાં તન્મય સવમાં; એવા સંતબાળો વિષે, જરૂરી જગમાં સદા.
ડાને સંગ છેડીને, સર્વને સ્નેહ ઝંખતા; તપસ્વી સાધુ એકાંતે, રહી દુઃખો સહે ઘણાં.
સંતબાલ સાણંદ બાલમંદિરમાં કુટીર કરી ગામમાં ઘેર ઘેર ભોજન કરી નાનચંદભાઈ વિરાગ્યના અંતરંગ ભાવને તટસ્થતાથી નીરખવા લાગ્યા અને જેમ જેમ તે અંતરમાં ડાકિયું કરે તેમ તેમ વધુ અને વધુ ત્યાગના ઉમળકા આવે. ગામ વચ્ચે રહેવાને બદલે નિસર્ગને ખાળે એકાંતે ગામથી દૂર ખેતરમાં રહેવું, મૌન ધારણ કરવું અને અભ્યાસથી આત્મવિવેક વિકસાવવાની એમને લગન લાગી.
પાંચ મહાવ્રતો અને અન્ય નિયમો સાણંદથી બે માઈલ દૂર એક ખેડૂતના ખેતરમાં કંતાનની ઝૂંપડી બનાવી ત્યાં મૌનવાસ કર્યો. ગામમાં ભિક્ષા લેવા એક વખત આવે અને સંતબાલજીના આદર્શોને નજર સામે રાખી જીવે. સંતબાલની દીક્ષા, તેને સ્વાધ્યાય, તેનું કાષ્ટમીન, અને સ્વ-પરનું શ્રેય સાધતું વ્રતમય સાધુજીવન બધું તેમને પ્રેરણા આપતું હતું અને અંદરના કુરણથી એમણે મહાવ્રત ધારણ કર્યા.
