________________
બને ત્યાં લગી અજવાળવા જાતે પ્રયત્ન કરવો. રિક્ષાથી પતે તે ટેસીને કે બસથી પતે તે મોટરનો ઉપયોગ ટાળવો જોકે આજે ભાલ નળકાંઠાવાળાઓ ઉપર મારે લીધે દુનિયાભરને બે પડત હોય છે. વળી આર્થિક ચિંતા પણ સંસ્થાઓની પુષ્કળ કરવી પડતી હોય છે. હું તે અહીં બેઠે કેટલીક વાર કલ્પનાથી ઊડયા કરું, જોકે દૂરગામી વિચારોને સાથે રાખીને ઊડયા કરું, પણ તેઓને સૌને તો કેટલાં બધાં સંકટ અને લાલચો વચ્ચે સિદ્ધાન્તનિષ્ઠા જાળવવી પડતી હોય છે! આ બધું હું સમજું છું તેથી તે તેમનાં ગાણું ગાઉં છું, પણ મીરાંબહેનને આ બધી જ ગડ હજુ પૂરી ક્યાં બેઠી છે ?
વ્યક્તિગત સાધના અને સામુદાયિક સાધનાની સમતુલા સાચવવાનું કામ આજના ગુજરાતના, દેશના અને દુનિયાના સંગમાં ઘણું કપરું છે. તે મોટે ભાગે આમાંનાં ચુનંદા માણસને જ જાળવવું પડે છે. આ જોઈ હું કેટલીયે વાર અંજલિ આપતે હેઉં છું. જેઓને તાજો વિદ્યાથી. શિક્ષકોને પ્રસંગ. બધાં એક બાજુ જઈ બેસે ત્યારે સંખ્યાબંધ તેજસ્વી માણસ અને મહાસેવકો વચ્ચે જુદા વિચારો મૂકવા પડે, ત્યાં કેટલી બધી મૂંઝવણ થતી? પણ તેઓ નિષ્ઠાપૂર્વક ત્યાગ અને તપની ખેવના રાખીને આ કામ જારી રાખી રહ્યા છે. જોકે હવે અરુણોદય થતો દેખાય છે ખરે, પણ હજ ડે અંધાર વેઠવો પડે તેવા પણ સંયોગ છે જ. ખેર, આ તે નામ ભલે વ્યક્તિગત આવ્યાં પણ મારા નમ્ર મતે વ્યક્તિગત સાધના અને સમાજગત સાધના વચને આ મીઠે સંઘર્ષ છે. જેમ તે વ્યક્તિના જીવનમાં આવે છે તેમ વર્તુળના જીવનમાં પણ આવે છે. એટલે જેમ સતત એકલહાથે ઝઝૂમનાર મીરાંબહેન અને મણિભાઈ પ્રત્યે સન્માન થાય છે, તેમ અનેક ચિત્રવિચિત્ર સંગો વચ્ચે કુરેશીભાઈ વગેરે માટે પણ સન્માન સવિશેષે પણ થાય છે. સૌની પાછી આગવી વિશેષતાઓ છે અને તેથી જ આનંદ થાય છે... જેવાની ભક્તિ અને અનેક વિટંબણાઓ વચ્ચેની સ્થિરતા અદ્ભુત ગણી શકાય, તેવી હોય છે.
૧૭
