________________
જરથોસ્તી લોકો આકાશના સૂર્ય, ચંદ્ર, તારા તથા દરિયાને પૂજતા આવ્યા છે. અગ્નિને પોતાના ધર્મસ્થળે સતત જલતો રાખતા આવ્યા છે. પવિત્ર વિચાર, પવિત્ર વાણી અને પવિત્ર વર્તન જાળવવાનું અગ્નિ એક જીવતું પ્રતીક છે. તેઓ હંમેશા ઉદ્યોગી, સખાવતી અને શાંતિપ્રિય દિલદિમાગથી દેશમાં રહેનારા અને વફાદારીથી રહેનારા લોકો છે.
આથી જ તેમના માઝદયસ્નીસ્તવમાં શસ્ત્ર છોડાવનારા ધર્મને સ્થાન વાજબી રીતે અપાયું છે. તેમ એ લોકો વર્તતા આવ્યા હોય તે ધર્મમાંથી સાર લઈ શકાય : જો દુનિયાને માનવજાતે પરસ્પર દિલથી દિલ મેળવીને રહેવું હોય તો યુદ્ધ નહિ'ના કરાર સૌથી પહેલાં પડોશી પડોશી દેશ વચ્ચે કરવા જોઈએ, સશસ્ત્રીય યુદ્ધથી કોઈપણ દેશના ઝઘડાનો ઉકેલ ન શોધતાં તટસ્થ દેશની લવાદી કે પરસ્પરની વાટાઘાટોથી કોઈપણ દેશ દેશ વચ્ચેના મોટા નાના ઝઘડા ઉકેલી લેવા જોઈએ.
જયાં લગી એક દેશના માનવો બીજા દેશના માનવો સાથે વિશ્વાસપૂર્વક પરસ્પર જીવતા ન થાય ત્યાં લગી બધું અધૂરું.
ઈસ્લામ ધર્મ એક દેશે અંદરો અંદર પણ ભાઈચારાની લાગણીથી વર્તવું જોઈએ. એ બાબતમાં “ગુલામો ઈશ્વરના ભક્ત છે. તેઓને ગુલામીના બંધનથી મુક્ત કરવા જેવું બીજું કોઈ ઉત્તમ પગલું નથી. વ્યાજ ન લો. ઈમાનદારીથી વર્તો. આવા શબ્દો આજના માનવસમાજને ધર્મલક્ષીનીતિના અંગ તરીકે ખૂબ ઉપયોગી છે.
હજરત મહમ્મદ સાહેબે પોતાની જિંદગીને છેડે માંદગીને બિછાનેથી જાહેરાત કરી.
૩૦ • સર્વધર્મ ઉપાસના
