________________
અધ્યાય પહેલો
આમ કરાવતો હતો. એટલા જ સારુ પોતાના સરદાર પાસે પોતે દિલાસો શોધવા અને એમને ચકાસવા અહીં આવ્યો હતો.
મહાભારતમાં આવો ઉલ્લેખ છે કે દ્રોણાચાર્યે દ્રુપદ રાજાને હરાવ્યો ત્યારે એણે યજ્ઞ કરીને એ દ્વારા ધૃષ્ટદ્યુમ્ન અને દ્રૌપદી એ બે સંતાન મેળવ્યાં હતાં.” અહીં દુર્યોધન એમ કહેવાની ચેષ્ટા કરે છે કે આ ધૃષ્ટદ્યુમ્ન પોતાના પિતાનું વૈર વાળવા માટે તમે એના ગુરુદેવ છો છતાં) તમારી સાથે બાથ ભીડવા કેવી ભગીરથ તૈયારી હોશભેર કરી રહ્યો છે? છે એને કાંઈ લાજ કે શરમ ! આ સાંભળીને પાછલ્લા વેરની યાદીથી દ્રોણાચાર્ય ઉશ્કેરાશે એવી દુર્યોધનની ધારણા હતી. અને જો પેણાચાર્ય ઉશ્કેરાઈને સબળ સામનો કરે તો પાંડવ સેનાના મુખ્ય નાયકને ઉડાડી શકે. અને જો એમ થાય તો પછી ભીષ્મ જેવો મહારથી ભીમ અને અર્જુન જેવા સામે સુખેથી ટક્કર ઝીલી શકે.
આધ્યાત્મિક દષ્ટિએ જોઈએ તો અવિવેક પોતાનું સીધું જોર ન ચાલે કે તરત પોતાના પડખિયા ક્રોધ, મત્સરાદિને આ રીતે જ ઉશ્કેરી મૂકવાનો પ્રયત્ન કરે છે.
अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा युधि । युयुधानो विराटश्च द्रुपदश्च महारथः ||४|| धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च वीर्यवान् । पुरुजित्कुंतिभोजश्च शैब्यश्च नरपुंगवः ॥५।। युधामन्युश्च विक्त्रांत उत्तमौजाश्च वीर्यचान् ।
सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सर्व एव महारथाः ||६|| ભીમ અર્જુન શા યુદ્ધ, મહાબાણી વીરો તહીં; સાત્યકિ છે વિરાટે છે, ને દ્રપદ મહારથી. વૃષ્ટકેતુ, નરશ્રેષ્ઠ શૈવ્ય છે, ચેકિતાન છે; વિર્યવાનું કાશીરાજાને, પુરુજિત કુત્તિભોજ છે. ૫ પરાક્રમી યુવામન્યુ, ઉત્તમૌજા બલિષ્ઠ છે;
ને અભિમન્યુ, સૌ પુત્રો દ્રૌપદીના મહારથી. ૬ (પૂજ્યવર ! કદાચ આપ એમ માનતા હો કે બિચારા ધૃષ્ટદ્યુમ્નનું શું ગજું છે! તો મારે આપને ચેતવવા જોઈએ કે) પાંડવોની સેનામાં (ભીમનું બળ અને અર્જુનની બહાદુરીથી તો આપ જાણકાર છો જ. પણ બીજાય) ભીમ અને અર્જુન