Page Text
________________
અઘ્યાય છઠ્ઠો
નથી. એટલે આ શ્લોક સાધકમાં સૌ સ્થળે સમદષ્ટિ ઉપજાવવા માટે ઉપલી રીતે જ સમજવો ઘટે. સહુને સહુનો જગતમાં આધાર છે, એ વાતની કોણ ના કહી શકે તેમ છે ? ઉમાસ્વાતિ વાચક તો જૈન સૂત્રોનો આધાર ટાંકી એટલે સુધી કહે છે, કે દેહધારી અને આત્મા તો શું પણ જીવ અને અજીવ બંને તત્ત્વો સુધ્ધાં પરસ્પર એકબીજાથી આ સંસારમાં સંકળાયેલાં છે. પરંતુ દેહીને દેહીનો આધાર છે, એથી એ દેહીનો ઋણી છે, એટલું જ બસ નથી પણ શ્રીકૃષ્ણગુરુજી તો કહે છે, કે ઋણ ઉતારવામાં પણ એણે આત્મલક્ષ્ય ન ચૂકવું જોઈએ. હરઘડી એટલું એ યાદ રાખે કે હું બીજાની સેવા કરું છું કે બીજાને ઉપયોગી થવા માગું છું, પણ એના આત્માને ઊંચે લઈ જવામાં નિમિત્ત બનું છું કે નહિ ?
૨૯૩
આવી કસોટીએ જોનારને પોતાનો આત્મા પણ ઊંચે લઈ જવો જ પડશે. કારણ કે જે બીજાનો આત્મા ઊંચે લઈ જવા માગે છે, એને પોતાને પોતાના આત્માને ઊંચો લઈ જવો જ પડે છે. આ સાધના એનામાં આપોઆપ સમદર્શન જન્માવશે. એ પાપી કે પુણ્યશાળીના દેહની પેલે પાર રહેલા આત્માનાં જ દર્શન કરી પ્રેમ પાથરશે.
બીજા શ્લોકમાં ગીતાકાર પોતાનો રાહ (રસ્તો) બદલતા દેખાય છે. અહીં 'હું' 'મને' 'મારું' એ પ્રયોગ શ્રીકૃષ્ણ માટે વપરાય છે. પણ વાચકે તેથી વિભ્રમમાં પડવાની જરૂર નથી એ વાત ખુલ્લા શબ્દોમાં ગીતા કહી દે છે. એટલે અગાઉ કહી ગયા તેમ શ્રીકૃષ્ણનો અર્થ અહીં શ્રીકૃષ્ણ દેહધારી જ નહિ પણ શ્રીકૃષ્ણ દેહમાં વિરાજતો અંતર્યામી સમજવો. આવો અંતર્યામી ઘટઘટમાં છે, પરંતુ શરૂઆતમાં સાધકને વિશિષ્ટ વ્યકિતના અવલંબન વિના ચાલતું જ નથી, એટલે શ્રીકૃષ્ણમુખે ગીતાકાર કહેવડાવે છે, "સદ્ગુણલક્ષી વ્યકિતપૂજામાં મને વાંધો નથી, તે જ રીતે વળી બીજી સત્ પુરુષ વ્યક્તિને કોઈ પૂજતું હોય તો તેમાંય મને વાંધો નથી. એ મારા અનુયાયીઓએ ન ભૂલવું જોઈએ. નામ ભેદના ઝઘડા નકામા છે, એ વાત આ શ્લોકમાં બહુ સુંદર રીતે સમજાવી છે. આટલી ઉદારતા જ એવા વ્યક્તિરૂપ શ્રીકૃષ્ણને જનહૃદયમાં પૂજાસ્થાને જમાવી દે છે.
આ શ્લોકનો સાર એટલો જ છે કે જે સર્વસ્થળે અંતર્યામીને જુએ છે, તેની સાથે નિરંતર અંતર્યામી રહે છે. જેની જેવી દૃષ્ટિ, તેવા તે. જે સર્વ સ્થળે સદ્ગુણ જ લે તે સદ્ગુણી, માટે જગતમાં દુર્ગુણ-સદ્ગુણ, સત્ય-અસત્ય, હિંસા-અહિંસાના જોડકાં
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |