________________
૨૯૦
ગીતા દર્શન
અલૌકિક જ હોય ! પણ એ દશા પામવા સારુ તો આત્મયોગ (જૈનસૂત્રપરિભાષામાં કહીએ તો ઉપયોગ) અખંડ રહેવો જોઈએ. એટલા માટે ગીતાકાર હવે કહે છે:
युज्जन्नेवं सदाऽऽत्मानं योगी विगतकल्मषः । सुखेन ब्रह्म संस्पर्शमत्यन्तं सुखमश्नुते ॥२८ ।। આત્માને યોજતો નિત્ય, એમ એ યોગી નિર્મળો;
બ્રહ્મસ્પર્શતણું સે'જે, અત્યંત સુખ ભોગવે. ૨૮ (પ્રિય પરંતપ !) એમ (અગાઉ કહેલી અનેક રીતોમાંની ગમે તે એકદ્વારા નિશ્ચય, વિવેક અને ધીરજ સહિત) હમેશાં (નિરંતર) આત્માને યોજતો છતો (શુદ્ધાત્મા સાથે બહિરાત્માને યોજતો છતો) એ નિર્મળો (શુદ્ધ) યોગી સહેલાઈથી બ્રહ્મસ્પર્શનું અનહદ સુખ ભોગવે છે.
નોંધ : આત્મયોગ સતત રહે તે સાધના. એવી સાધનામાં જે જેને મદદગાર થાય, તે તેને માટે સાધન. બ્રહ્મસ્પર્શનું સુખ જ જીવ ઝંખે છે તે મળ્યા વિના એને કશામાં કયાંય તૃપ્તિ નથી એટલે વહેલા કે મોડા તે માર્ગે ગયા વિના છૂટકો જ નથી. તો પછી પળની પણ ઢીલ કર્યા વગર ક્યો સાધક કે કઈ સાધિકા તે માર્ગ નહિ પકડે? બ્રહ્મસ્પર્શ વિનાનું સુખ એ ક્ષણજીવી છે. કારણ કે એ ક્ષણજીવી પદાર્થના સ્પર્શથી મુખ્યત્વે જન્મેલું હોય છે. માત્ર માન્યતા ફેરને લીધે અથવા સાચી સમજના અભાવને લીધે જ આ અજ્ઞાન નભે છે અને મોહને પોષણ મળ્યા કરે છે. એટલે સાધકે ચેતવું જોઈએ. કદાચ મનમાં આ વાત સમજાય પણ ખરી, છતાં માત્ર તેટલેથી પતતું નથી. એ વાત સમજાયા પછી એનો સંયમ દ્વારા અનુભવ કરી સદાચરણમાં દઢતા લાવવી જોઈએ. અને ઉપર કહ્યું તેમ, હમેશાં જાગતા રહેવું જોઈએ. કયાં લગી આમ કરવું એ સાધકથી પુછાય જ નહિ, પૂછવાની ઈચ્છા પણ ન થાય. કારણ કે સાધના પણ એવી છે કે અંતરને સાચું સમાધાન, શાંતિ અને સુખ એમાંથી મળે અગર મળવાની પ્રતીતિ થાય. એટલે જાગૃત રહેવામાં પહેલાં ભલે બળ કરવું પડે, પરંતુ જેમ જેમ આગળ વધાય, તેમ તેમ એમાંથી રસાનંદ જ મળે છે. કારણ કે રસાનંદનું મૂળ પદાર્થ કે વ્યકિત નથી, બહારનો કોઈ આકાર પ્રકાર નથી, પરંતુ એકાગ્રતા છે. ખરી જિજ્ઞાસામાં એટલે કે જ્ઞાનની ભૂખમાં પણ રસાળંદ છે.
