________________
ગીતાદર્શન
પરંતુ, એમ છતાં આ ગ્રંથના પાઠકને હું એટલું સૂચવું છું કે તે આચારાંગને ઓછામાં ઓછું એકવાર એકાગ્રચિત્તે વાંચી લે. અને આચારાંગના પાઠકને તો હું આ ગીતાગ્રંથ વાંચવાનો ખાસ અનુરોધ કરું છું. બન્ને ગ્રંથો પૂરેપૂરી રીતે શ્રદ્ધાપૂર્વક વાંચ્યા પછી પાઠક પોતાનો માર્ગ ચોક્કસ સ્પષ્ટ કરી શકશે.
આ રીતે હું ગીતાને માતા કહ્યું. તો આચારાંગને પિતા કહ્યું એ બન્નેના યોગે જન્મતી સંસ્કૃતિ એ વિશ્વવ્યાપી સંસ્કૃતિ છે.
જ્યારે જૈન સંજ્ઞાથી ઓળખાતા વર્ગમાં અહિંસા, ત્યાગ અને તપનો મૂળ આત્મા ઘસઘસાટ ઊંઘતો જણાય છે, જ્યારે વૈદિક તરીકે ગણાતા વર્ગમાં આચારધર્મ તરીકે સ્નાન તથા ઘી-હોમનો વિધિ જ પ્રધાન મનાય છે, ભકિતને નામે આત્મશુદ્ધિના તંગ ઢીલા થઈને મલિનતત્ત્વો જોર પકડે છે, અદ્વૈતવાદ માત્ર વાણી સ્વાદનો વિષય બની જાય છે, ત્યારે આચારાંગ અને ગીતા-માતાનો સુયોગ અજબ જાગૃતિ લાવે છે. પ્રવૃત્તિલક્ષી નિવૃત્તિ અને નિવૃત્તિલક્ષી પ્રવૃત્તિ
એ નિવૃત્તિરૂપી નૌકામાં બેઠેલા સંન્યાસીને પ્રવૃત્તિલક્ષનું સુકાન ઠીક કરવા ઢંઢોળે છે, તેમજ પ્રવૃત્તિરૂપી સાગરમાં પડેલા ગૃહસ્થને નિવૃત્તિલક્ષનું તુંબડું આપી ઉગારી લે છે. | પ્રવૃત્તિલક્ષી નિવૃત્તિ અને નિવૃત્તિલક્ષી પ્રવૃત્તિ એમ બંનેનો સમન્વય એ જ આત્મકલ્યાણ અને વિશ્વકલ્યાણનો સમન્વય છે. સર્વધર્મોનું મધ્યબિંદુ એ છે. વિશ્વશાંતિનું અજોડ સાધન પણ એ છે. ઉપલા વિચારોના સક્રિય અખતરાઓમાં હું રસ લેતો થયો ત્યારથી મારી એ શ્રદ્ધા પ્રતિપળે દઢ થતી ગઈ છે. મૌલિક જૈનસંસ્કૃતિનું રણશિગું
આચારાંગની વ્યાસપીઠ પર મેં ગીતાનું ગીત ગાયું, તે વેળા જે અંકુર ઊગેલ તે આજે પલ્લવિત થયો છે. એટલે ગીતાની વ્યાસપીઠ પર હું મૌલિક જૈનસંસ્કૃતિનું રણશિંગડું વગાડું છું એમ પાઠક માને તો કશી હાનિ નથી. મૌલિક જૈનસંસ્કૃતિ એ વિશ્વવ્યાપી સંસ્કૃતિનું જ બીજું નામ છે. અને જો એમ જ હોય તો સર્વ સંસ્કૃતિઓનો સંગમ એમાં હોય તે સ્વાભાવિક છે. સર્વત્ર સત્યને તારવી લેવું એ જ મૌલિક જૈનદષ્ટિ
ગીતામાં કોઈ પણ વિષય એવો નથી કે જે જૈનસૂત્રોમાં ન હોય. પણ
