Page Text
________________
રાષ્ટ્રીય શાળામાં પ્રાર્થના પછીના પ્રવચનમાં તેમના હૃદયમંથનનો આબાદ પડઘો જોવા મળે છે. તેઓ બાપુના સંદેશને આ રીતે તાજી કરાવે છે : “અન્યાયના પ્રતિકારમાં રાગદ્વેષ રહિત થઈને આપણી જાતને હોમીએ તો જ બાપુનું સ્મરણ (તર્પણ) સાચું કર્યું કહેવાય' (પા.૧૩૬) “એકબાજુ ભૂદાન, સંપત્તિદાન, સ્વચ્છ ભારત એવા એવા પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે તો બીજી બાજુ શુદ્ધિની વાતો કરીને શુદ્ધતાના વિચારો ચાલે છે. ત્યારે ત્રીજી તરફ નાની નાની બાબતો માટે માનવતાને ન છાજે એવું વર્તન થાય છે. ત્યારે વિષાદ જાગે છે” (પા. ૧૩૬).
જોડિયાની સભામાં એમણે જણાવ્યું કે, આપણા દેશમાં એક સંસ્કાર ખમીરમાં રહેલો છે. તે એ કે આ દેશ ફકીરોનો પૂજક છે. દુનિયા દિવસે દિવસે ઝડપી સાધનો વધારતી જાય છે. બીજી બાજુ માણસના જીવનમાં માણસાઈની ખોટ પડતી જાય છે. (પા. ૧૪૦) કેવો વિચિત્ર વિકાસ ગણાય ?
સહકારનો અર્થ કરતાં તેઓ જણાવે છે કે, મોટો માણસ નાનાને સાથ આપે એ સહકાર !
જોડિયાના વર્ગમાં જામસાહેબ પણ આવ્યા હતા તેમણે તાલીમાર્થીઓને સલાહ આપી કે, “તમે ભાગ્યશાળી છે કે સંતબાલજી અહીં વર્ગનિમિત્તે રહેવાના છે, તમે એમનો લાભ લેજો (પા.૧૪૮).
એક ઠેકાણે વિનય અંગે સમજાવતાં કહે છે : દરેક શાસ્ત્ર વિનય ઉપર બહુ ભાર મૂક્યો છે, એનું મૂળ બરાબર ન હોય તો વિકાસનો માર્ગ રૂંધાઈ જાય. વિનયને ધર્મનું મૂળ કહ્યો છે પછી એ દુકાનનો ધર્મ હોય, વ્યવહારનો ધર્મ હોય કે નોકરીનો ધર્મ હોય (પા.૧૫૧).
બાપુની જન્મભૂમિ પોરબંદરમાં તેમનું ઊંડું મંથન ચાલે છે. બાપુને આપણે કેટલા અનુસય ? રાત્રિસભામાં કહે છે : હું હરિજન વાસમાં ગયો ત્યાં જઈ ચિત્રો જોયાં તેથી એ સવાલ તાજો થયો, આજીવિકાનાં સાધનો દિવસે દિવસે ઝુંટવાતાં જાય છે. અહીં તેઓ ગામડાં સ્ત્રી જાતિ અને પછાતવર્ગને લીધા સિવાય સ્વરાજયની આગેકૂચ આગળ વધી શકવાની નથી તેમ સ્પષ્ટ સમજાવે છે અને ભૂમિદાન દ્વારા લોકોનું ચિત્ત ગામડાં તરફ દોરાયું છે, તેનો પોતાના ભૂદાનના અનુભવનો સંકેત આપે છે.
મુનિશ્રી સંતબાલજી અને સંત વિનોબા પ્રત્યક્ષ મળી શક્યા નથી, પરંતુ ભૂદાન' ગંગાએ બંને સંતના હૃદયમાં રહેલી ત્યાગ-સમર્પણની ગંગોત્રીને એક કરી. વિભાગ બીજામાં આપેલ તેમનાં ભૂમિદાન પ્રવચનોના અંશો એક વિશિષ્ટતા ધરાવે છે.
૧૧
| SR No. | 008079 |
| Book Title | Sadhuta ni Pagdandi Part 4 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Patel |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 246 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 13 MB |