________________
કન્યાશાળા તેમજ વિદ્યાર્થીઓ તેમજ ગામના લોકો અવારનવાર આવતા જતા હતા. વર્ગ બને તેટલો સ્વાવલંબી અને સાદાઈવાળો રાખવા પ્રયત્ન થયો હતો. પ્રથમ પ્રવચન પૂર્વગ્રહોનો પરિહાર' એ વિષય પર થયું. મહારાજશ્રીએ જણાવ્યું કે, હું “જડ ચેતન ગુણદોષ મય, વિશ્વ કિન્ડ કિરતાર' સંતહંસ ગુણ ગહ હીં પય, પરિહરિ વારિ વિકાર.'
માનવના વિકાસ આડે પૂર્વગ્રહો ઘણું મહત્ત્વનું કામ કરે છે. જો આપણે વસ્તુ અને વ્યક્તિ માત્રમાંથી ગુણો જોવાનું શીખી લઈએ, દોષોને આંખ જોશે ખરી, પણ તેને સાફ કરી નાખશું તો સરવાળે આપણને ફાયદો થશે. ગુણ જોવાથી ગુણનો સરવાળો થાય છે. અને દોષ જોવાથી દોષનો સરવાળો થાય છે. એટલે જ્ઞાન લેવું થતું હોય તો પ્રથમ આપણા મનની પાટી કોરી સાફ કરી નાખવી જોઈએ. મનનો મેલ કાઢીને, અહમ કાઢીને એક બાળકની જેમ, એક વિદ્યાર્થીની જેમ શીખવાની જિજ્ઞાસા રાખીશું તો જરૂર જ્ઞાન મળશે.
આપણા સામાજિક પૂર્વગ્રહો, વ્યક્તિગત પૂર્વગ્રહ, ધર્મગત પૂર્વગ્રહ, રાજકીયવાદી પૂર્વગ્રહ એમ ઘણાયે પ્રકારના પૂર્વગ્રહો આપણો વિકાસ રોકે છે. વહેમ પણ ભયંકર નુકસાન કરે છે. ભ્રમર ગંગાને સારા ફૂલ ઉપર લઈ જાય છે. છતાં નાકમાં નર્ક ભરેલું હોવાથી તે સુગંધ લઈ શકતો નથી.
એક બાલિકાએ મુસલમાનનું પાણી નહીં પીધેલું. પણ કન્યાને પોતાની કરવા એ મુસલમાને પાણી પીવાની વાત ફેલાવી. પરિણામે આપણા ધાર્મિક પૂર્વગ્રહોને લીધે એ બાઈને ઘરમાંથી કાઢી મૂકી. ક્યાં જાય ? બાઈને ખૂબ લાગી આવ્યું. છેવટે એક ખાટકીને પરણી. એને બાળકો થયાં. તેને કહેતી ગઈ કે, બે ચાર હિંદુનાં ખૂન નહીં કરે, ત્યાં સુધી મને શાંતિ નહીં થાય. આપણે ઘણાયે પૂર્વગ્રહો બાંધીને ચાલીએ છીએ. હું ઊંચો મારી જાત ઊંચી. ફલાણી જાત નીચી આમ આપણો અહં વિકાસની આડે આવે છે. તેને કાઢી નાખીએ. અને ગુણ જોવાની ટેવ પાડીએ.
આ શિબિરમાં મહારાજશ્રી ઉપરાંત માટલિયા, રવિશંકર મહારાજ બબલભાઈ મહેતા અને બીજા કાર્યકરોએ પ્રવચન આપ્યાં હતાં. એની સુંદર નોંધો ડાયરીમાં છે. ૧૨૨
સાધુતાની પગદંડી
