________________
બોલીશું, પણ અમારા બૈરાં છોકરાંને સાચવજો.' એમ બોલતાં રડી પડ્યા.
મહારાજક્ષી પહેલેથી નક્કી કર્યા પ્રમાણે ૨૧-ર-૫૦થી અરણેજ જવાના હતા. ત્યાં પંદર દિવસ એકાન્ત મૌન રાખવાનું નક્કી કર્યું હતું. તેમાં આ પ્રસંગ ઊભો થયો. એટલે રવિશંકર મહારાજ આવ્યા હતા, તેમને આ કાર્યવાહી પૂરી કરવાનું સોપ્યું. કાર્યકરો તો સાથે હતા જ.
દાદાને ગુનેગારોએ પંચ રૂબરૂ હથિયારો અને લોહીવાળાં કપડાં બતાવી દીધાં. સરકારી ચોરામાં પોલીસ સામે ગુનો કબૂલી લીધો એટલે રવિશંકર દાદાએ ખૂન કરવામાં મદદ કરનારને છોડી મૂકવા પોલીસને કહ્યું. ખૂનમાં મદદ કરનાર હોંશિયાર હતો. તે અમદાવાદ જઈને સારો વકીલ શોધી લાવ્યો. અને ખૂનીઓ કસ્ટડીમાં હતા ત્યાંથી કોર્ટમાં ગયા ત્યાં ફરી ગયા-વકીલની સલાહ પ્રમાણે કે અમે ગુનો કર્યો નથી. વકીલે સમજાવ્યું કે તમને જ પૂછે તેનો ડોકું હલાવી નામાં જ જવાબ આપજો.
હવે બંને મહારાજોની ફરજ થઈ પડી કે સત્યને જિતાવું જોઈએ. અને તેમ કરવું હોય તો કોર્ટમાં જુબાની આપવી જોઈએ. સંતબાલજી મહારાજ પાદવિહારી, એટલે કોર્ટે તેમની અનુકૂળતા પ્રમાણે મુદત આપી.
અમદાવાદની કોર્ટમાં કેસ ચાલ્યો. જુબાની થઈ. મેજિસ્ટ્રેટે કહ્યું : ગુજરાતની ટોચની વ્યક્તિઓ જે કહે છે તે અમાન્ય નથી ગણતો. પણ મારે કાયદા પ્રમાણે કામ કરવાનું છે. ખૂનીઓએ પોલીસની હાજરીમાં અને ચોરામાં ખૂનની કબૂલાત કરી છે, તે કાયદા પ્રમાણે માન્ય થઈ શકતાં નથી. તેથી ગુનેગારોને નિર્દોષ ઠરાવી છોડી મૂકવામાં આવે છે.
આ ચુકાદાથી બંને સંતોને ખૂબ દુ:ખ થયું. સંતબાલજીએ વિશ્વ વાત્સલ્યમાં ન્યાયનું નાટક નામે અગ્રલેખ લખી જનતાનું ધ્યાન દોર્યું. કેટલાક રૂઢિચુસ્ત જૈનોએ સંતબાલજી કોર્ટમાં જુબાની આપવા ગયા તે પ્રત્યે નારાજગી અને વિરોધ દર્શાવ્યો કદાચ જુબાનીથી ગુનેગારને ફાંસીની સજા થઈ હોત તો, એ હિંસાનો મોટો દોષ ન ગણાત?
આની સામે સંતબાલજીએ એવો ખુલાસો કર્યો કે “ન્યાયની જીતથી અહિંસા સચવાય, સત્ય અહિંસા વહેતી રાખી. સત્યની જીતથી જ અહિંસાનું મૂલ્ય સચવાય છે. એટલે ન્યાય માટે કોર્ટમાં જવું એ ધર્મ બની જાય છે.
૨૮
સાધુતાની પગદંડી
