________________
નથી. આ બાજુ દરેક ગામે ખાતરના એટલા મોટા ઢગ પડ્યા હોય છે કે જાણે મોટો ડુંગર હોય તેવો દેખાવ લાગે છે. પણ પરિસ્થિતિ અને બીજાં કારણોને લીધે લોકો તેનો ઉપયોગ નથી કરતા.
• તા. ૨૦-૨-૫૧ : ગોપનાથ
બાસપાથી ગોપનાથ આવ્યા. આ બધાં ગામોમાં દાદા અમારી સાથે જ પ્રવાસમાં હતા. અહીંના રસ્તામાં ઘઉંનાં ખેતરો આંખને ઠારી દે તેવાં દીસતાં હતાં. આ પ્રદેશમાં જિલ્લામાં અહીંના ઘઉં વખણાય છે. કારણ કે બનાસ નદી રેલાઈને પોતાનો કાંપ અહીં ઠારે છે. એટલે લાખ મણ ઘઉં આ એક જ ગામ પકવે છે. ગોપનાથી અમો રાધનપુર આવી પહોંચ્યા.
રોઝ અને તીડ મારવામાં હિંસા ખરી ?
બનાસકાંઠાનાં ગામડાં ખૂબ પુરાણાં છે. તેમાં મૂર્તિપૂજક જૈનોની વસતિ ઠીક ઠીક છે. બહારનો સંપર્ક ઓછો હોવાને કારણે કેટલાંક ગામોમાં રૂઢિચુસ્તતા પણ ખૂબ જોવા મળતી હતી. એવા એક ગામમાં રાત્રિસભા હતી. ત્યાં જૈનોની સંખ્યા ઠીકઠીક હતી. સભામાં મહારાજશ્રીએ પૂછ્યું કે કોઈને કંઈ કહેવું છે ? એટલે એક ભાઈએ પૂછ્યું :
C
તીડ અને રોઝ મારવાં એ હિંસા ખરી કે નહિ ? અને હોય તો આ સરકાર શા માટે મરાવે છે ? આપ સરકારને ન મારવાનું જોરપૂર્વક કેમ નથી કહેતા ?'' મહારાજશ્રીએ જણાવ્યું કે આજે દરેક પ્રશ્નને બહુ લાંબી ષ્ટિથી જોવો જોઈએ. રોજ કે તીડ મારવાં એ હિંસા છે એમાં કોઈ પણ ના કહી શકશે નહિ. પણ ન મારવું એવું જોરપૂર્વક કહીએ તેની સાથે જ આપણી જવાબદારી પણ ઊભી થાય છે. એ ન ભૂલવું જોઈએ. આજે માત્ર બોલવાથી કે ધન આપવા માત્રથી અહિંસા નહિ પાળી શકાય કે નહિ પળાવી શકાય. જો જવાબદારી ન લઈએ તો આપણને વિરોધ કરવાનો અધિકાર રહેતો નથી. આવું કહ્યું એટલે ચર્ચા થોડી વધારે ઉગ્ર બની. તો પછી આપ એમ કહો છો કે તીડને મારવા દેવાં ?
મહારાજશ્રીએ જણાવ્યું કે હું એક જૈન સાધુ છું. અને પાણીનું ટીપું પણ નકામું ન બગાડવાનું જે ધર્મ કહેતો હોય, જે ધર્મ પાણીના બિંદુમાં પણ અસંખ્ય જીવ (વિજ્ઞાનપૂર્વક) છે એમ માનતો હોય, તે ધર્મનો નમ્ર અનુયાયી, હું હિંસા કરવાનું કેમ કહી શકું ? પણ જ્યાં સુધી મારી પાસે અનાજ બચે અને તીડો પણ બચે એવો કોઈ
સાધુતાની પગદંડી
૧૨૭
