________________
સરકારને અમે પહેલે ધડાકે બદલો આપી દઈશું.” આ ઘઉંની લોકો ઉપર કેટલી બધી અસર હતી તે નીચેના પ્રસંગ ઉપરથી જણાઈ આવે છે.
અમો એક ગામને પાદરે થઈને ચાલ્યા જતા હતા. લોકો અમને બહુ ઓળખતા નહોતા. તે વખતે એક માણસ જંગલ જઈને આવતા હતા તેમને કોઈએ કહ્યું : ““આ રવિશંકર મહારાજ અને સંતબાલજી મહારાજ જાય છે. એટલે એ દોડ્યો પાછળ, અંતરમાં ખૂબ ભાવ પણ કંઈ બોલી શક્યો નહિ. દાદાએ બે ચાર વખત કહ્યું : “પાછા જાવ' પણ શેનો જાય ? થોડો વખત ઊભો રહે ને વળી પાછો ચાલે. છેલ્લે બહુ આગ્રહ કર્યો ત્યારે ઘણી ખમ્મા અન્નદાતાને એમ સલામ કરતાં કરતાં થોભ્યો અને અમો દેખાયા ત્યાં સુધી સ્થિર ઊભો રહીને તાકી જ રહ્યો. • તા. ૧૭-૨-૫૧ : મુજપુર
શંખેશ્વરથી મુજપર થઈ સમી આવવા નીકળ્યા. રસ્તામાં લોટેશ્વર મહાદેવની જગ્યા આવી. અહીં પથ્થરથી બાંધેલા જૂના વખતના ચાર કુંડ છે અને વચ્ચે કૂવો છે. ગામને ફરતો જૂનો કિલ્લો છે. અહીં પણ ચૈત્ર માસમાં મોટો મેળો ભરાય છે અને ભૂતપલીત કઢાવનારાં અસંખ્ય વહેમી લોકો એકત્ર થાય છે. • તા. ૧૮-૨-૫૧ : સમી
લોટેશ્વરથી સમી થઈ વરાણા આવ્યા. આખો રસ્તો જંગલી બાવળોનાં અસંખ્ય વૃક્ષોમાંથી પસાર થયો. રસ્તામાં પુષ્કળ ધૂળ અને તે પણ એટલી બારીક કે પગ મૂકીએ એટલે નીચેથી સરકીને ચારે બાજુ ઊડે. બાવળનો ઉપયોગ લોકો કોલસા પાડવામાં કરે છે. નવાબના વખતમાં તો એક જ પોતાની માનીતી વ્યક્તિને કૉન્ટ્રાક્ટ અપાતો. તે હવે બંધ થયો છે. પણ સરકાર બાવળ કાપનાર પાસેથી કંઈક રકમ લેવા ઇચ્છતી હતી. એટલે દાદાએ પ્રયત્ન કર્યો. તેમણે કહ્યું કે : “દુષ્કાળમાં લોકોનો આના ઉપર જ જીવનઆધાર છે. એ નહિ કાપવા દો તો એના જેટલા પૈસા આવશે તેટલા ઉઘરાવનાર ખાઈ જશે અને લોકોને બેઠાં બેઠાં ખાવાનું આપવું પડશે તે જુદું.” આ વાત સરકારને ગળે ઊતરી અને છૂટ અપાઈ. આજે એનો લાભ ગરીબ માણસો સારા પ્રમાણમાં લઈ રહ્યાં છે. જયાં જુઓ ત્યાં કોલસાની ભઠ્ઠીઓ ચાલતી જ દેખાય. આ ગામમાં દાદાના પ્રયત્નથી
સાધુતાની પગદંડી
૧ ૨૧
