________________
છે. પણ આપે દીક્ષા ટાણે ત્યારે જે પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી તેમાં ફેરફાર થઈ શકે ખરો? મહારાજશ્રીએ કહ્યું કે પ્રતિજ્ઞાનો આશય તો રાગ, દ્વેષ, મોહ, માયા વગેરે જીતવાનો છે. આત્માનું કલ્યાણ વિશ્વના કલ્યાણ સાથે જ છે. એટલે જ પોતે તરવું અને બીજાને તારવા એ પ્રતિજ્ઞા જ્યારે વ્યવહારમાં આવે છે, ત્યારે વિચાર માગી લે છે. મહાવીર બાર વર્ષ ફર્યા તેનું કારણ પ્રાણીમાત્રનો અભ્યાસ કરવો એ હતું. ચંડકોષિક જેવા સાપના ડંખ પ્રત્યે પણ અમી વરસાવવામાં સફળ થયા ત્યારે તે સાધના પૂરી થઈ એમ માન્યું. વ્યકિતની આધ્યાત્મિક દશા માપવાનું સ્થાન સમાજ જ છે. અને એ દષ્ટિએ લોકસંપર્કમાં ફક્ત એટલું જ ધ્યાન રાખવાનું છે કે રાગદ્વેષથી હું કયાં કયાં દૂર રહી શકું છું ને કયાં કયાં પડી જાઉં છું.
જડ ક્રિયાકાંડને આપણે ધર્મ માની લઈએ છીએ એટલે આવા પ્રશ્નો ઊઠે એ સ્વાભાવિક છે. પણ ધર્મ એ તો અંતરની વસ્તુ છે. જીવનની એકેએક ક્રિયામાં તે માર્ગદર્શન આપી શકે છે. * તા. ૨૭-૨-૪૮ : ચોરવાડ
સુદામડાથી નીકળી ચોરવાડ આવ્યા. અંતર આઠ માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો. અહીં ફરીવાર આવવાનું બન્યું હતું. * તા. ૨૮-૨-૪૮ : બલદાણા
ચોરવાડથી વિહાર કરી બલદાણા આવ્યા. અંતર નવ માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો. રાત્રે સભા સારી થઈ હતી. * તા. ૨૯થી ૩ માર્ચ, ૧૯૪૮ : લિંબડી
બલદાણાથી વિહાર કરી લિંબડી આવ્યા. અંતર સાત માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો. ગામ લોકોએ સામા આવી સ્વાગત કર્યું હતું. પૂજ્ય સાહેબ અને છોટાલાલજી મહારાજનો આગ્રહ ઉપાશ્રયમાં ઉતારવાનો હતો. તેમણે કહ્યું અમને હરિજન પ્રશ્ન નડતો નથી, પણ સંઘને પૂછવું જોઈએ. મહારાજશ્રીના આવવાથી બધા વર્ગોનો ખૂબ જ આદરભાવ જણાઈ આવતો હતો. લાધાજીસ્વામિ પુસ્તકાલય અને સામે બીજું પુસ્તકાલય ખૂબ સારાં અને મોટાં છે.
હા પસ્તાવો ! લિંબડીને આ પ્રસંગ છે. સાંજની પ્રાર્થના માટે અમે જઈ રહ્યા હતા. એકાએક એક ભાઈએ આવી મહારાજશ્રીને સમાચાર આપ્યા, કરસન પગીનો પુત્ર અને તેનો સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૭.
