Sadhuta ni Pagdandi Part 2

SR No.: 008077
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Patel
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Publication Year: 1994
Total Pages: 217
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 14 MB

Page 90

હતી. ત્યારબાદ ભસ્મ કોને હાથે પધરાવવી એ પ્રશ્ન આવ્યો. કેટલાક ભાઈઓએ કહ્યું, "આ પ્રસંગે સારા પૈસા એકઠા થઈ શકે એમ છે, તો ઉછામણી કરીને જે વધુ પૈસા આપે તેના હાથે પધરાવવી.” આ સૂચન અંગે પોતાનો અભિપ્રાય રજૂ કરતાં મહારાજશ્રીએ કહ્યું, "આપણે ભાવના કરતાં કાર્યને વધુ મહત્ત્વ આપીએ છીએ, તેથી જ પાયામાં ભૂલ રહી જાય છે. ધનવાનને એકવાર પ્રતિષ્ઠા મળી એટલે લોકો નીતિ-અનીતિ કાંઈ પણ જોયા વગર ધન એકઠું કરવા લાગી જાય છે. મને પૂછો તો હું ઘનને પ્રતિષ્ઠા ન જ આપી શકું. તમે કોઈ પવિત્ર બ્રાહ્મણ કે જેણે ગાંધીજીના આદર્શનું થોડું પણ પાલન કર્યું હોય તેને હાથે આ વિધિ કરાવો તો મને ગમે.
સામાન્ય રીતે દેશભરમાં મોટા કાર્યકરો, અમલદાર કે રાજાઓને હસ્તે ભસ્મસમર્પણની વિધિ થઈ હતી, અહીં મહારાજશ્રીએ સૂચન કર્યું કે આ ગામની જ એક બાળાને ગાંધીજીએ પોતાની દીકરી તરીકે ઉછેરી છે, તો એમની અંતિમ ભસ્મ પણ હરિજનબાળાને હાથે જ સમર્પણ થાય તો સારું ગણાય. યુવાનો અને ગામલોકોએ એ સૂચન વધાવી લીધું. સાયલા ગામના નગરજનોનું આ પગલું ખરેખર સ્તુત્ય ગણાય.
ભસ્મ પધરામણી પૂર્વે બે બોલ કહેતાં મહારાજશ્રીએ કહ્યું, "બાપુની ભસ્મ તો હમણાં પાણીમાં અદશ્ય થઈ જશે. બાકી રહેશે તેમના આદર્શો – સત્ય અને અહિંસા. બાપુની કાયમી યાદ માટે આ આદર્શોને આપણે ન ભૂલીએ. અત્યારની તમારા દિલની ભાવનાને ટકાવી રાખવાનો આ જ એક માર્ગ છે."
સમય થયો. જે ગામે બાપુને પ્રથમ હરિજન-પુત્રી આપેલી, તે જ ગામની અને તે જ કોમની એક બાળાને હાથે તેમનાં અવશેષોની છેલ્લી પધરામણી થઈ. બ્રાહ્મણોએ વેદમંત્રો ઉચ્ચાર્યા લોકોએ પ્રભુસ્મરણ કર્યું, પોલીસે સલામી આપી અને ગાંધીજીના જયનાદ સાથે સૌ વિખરાયાં.
રાત્રિ-પ્રાર્થનામાં સંતબાલજીએ બોલતાં કહ્યું, "ઘણાંને થશે ગાંધીજી અને આ સાધુને શું લાગે વળગે ? ધર્મ અને રાજકારણને મેળ કયાંથી મળે ?" હું તેમને કહું છું, "ધર્મ એ કાંઈ મંદિર કે મસ્જિદની વસ્તુ નથી. એ તો અંતરની વસ્તુ છે. ધર્મ અને રાજકારણને છૂટા છેડા હોઈ જ ન શકે. ધર્મમાં રાજકારણ સમાઈ જાય છે. ધર્મ વગરનું રાજકારણ રાવણ રાજ્ય જેવું બની જાય છે. જે દિવસે ધર્મગુરુઓ રાજ્યતંત્રના વાહકો અને પ્રજાને દોરનાર બનશે, તે દિવસે પૃથ્વી ઉપર સ્વર્ગ ઊતરશે.
સાધુતાની પગદંડી
જ