________________
જેવો ને તેવો જ ચાલુ રહ્યો છે. સને ૧૯૨૬ પછીથી માંડલથી બદલી એ વિરમગામ આવી.
૧૯૮૩ની વૃષ્ટિની મહારેલ વખતે વિરમગામ શહેર કમિટિ દ્વારા એક લાખ ત્રીસ હજારની રાહત અપાઈ. જો કે આમાં સ્થાયી ફાળો તો પાંચ કે છ હજારનો હશે ! ચૂંવાળામાં બેઠી રેલ અંગે પણ એમણે મદદ કરી.
બિહાર ભૂકંપવેળા છ એક હજારની મદદ બિહાર રિલીફ સમિતિને મોકલાઈ હતી. સસ્તા અનાજની તાલુકામાં થયેલી પ્રવૃત્તિઓમાં પણ એમણે કામ કર્યુ.
બંગાળ દુષ્કાળ રાહતમાં પણ પાંચેક હજારની સહાય અર્થે અપાયા. આમ માત્ર આર્થિક કે ઉપલક શારીરિક નહિ પણ શારીરિક યાતનાઓ પણ વિરમગામ તાલુકા સમિતિ દ્વારા વિરમગામે ખૂબ સહી છે. તેમાં સ્ત્રીઓ પર ઘોડા દોડાવ્યાની વાત ઈતિહાસ પ્રસિદ્ધ છે. આ ઉપરાંત મીઠાના સત્યાગ્રહ વખતે નાનાભાઈ ભટ્ટ, ચીમનભાઈ વૈષ્ણવ વગેરેએ આ તાલુકામાં ખૂબ સુંદર કામ કર્યુ હતું.
વાણી સ્વાતંત્ર્ય યુદ્ધ અને એમ આજ લગી મહાસભાની હાકલમાં વિરમગામ મોખરે રહ્યું છે. ગાંધીજીને હરિજન ફંડનો ફાળો, સરદારનો સ્વાગત સમારંભ, મહાસભાનો સુવર્ણ મહોત્સવ, કસ્તુરબા ફંડ, મહાદેવભાઈ ફંડ વગેરે કાર્યોમાં પણ વિરમગામે ફૂલપાંખડી ચઢાવી છે. હમણાં હમણાં તેઓ વેણીભાઈ બૂચના (કે જે આ તાલુકાના મંત્રી હતા, અને હવે સદ્ગત થયા છે તે ) સ્મારક માટે તાલુકા સમિતિએ રૂ. ૨૫,૦૦૦-નો ફાળો ભેળો કરવાનું વિચાર્યું છે. અને એમાં પ્રગતિ કરી છે. ફંડ ફાળા વિષે તો મહત્ત્વ આપણે ન આપી શકીએ. પરંતુ તાલુકાના અને સ્થાનિક કાર્યકરોના આટલા સંપર્ક પછી મારા મન પર સુંદર છાપ પડી છે. તેઓ થોડું કરે કે ન પણ કરે પરંતુ સૌજન્ય ખૂબ છે. આમાં મોટ્ટો પ્રભાવ મણિલાલ કોઠારીનો હોય તે બનવા જોગ છે. તેઓ જિંદગીના અંત લગી આ સમિતિના પ્રમુખ રહ્યા હતા. ત્યારબાદ પુરુષોત્તમદાસ પટેલ કે જે હાલ પણ છે. સદાચાર, ખાનદાની, ઓછા બોલાપણું, જવાબદારીનું સતત ભાન એ એમના સદ્ગુણો છે. કંઈક આગ્રહીપણું અને ચિક્કણાશ કોઈ વાર તેમને રોકે છે. પણ હવે તે તરફ પણ ઉઘત થયા જણાય છે. સમિતિ અને તાલુકાને તેમના પ્રત્યે જે આદર શ્રદ્ધા છે, તે સાચાં જણાય છે.
ગોવિંદભાઈ એટલે આબાલવૃદ્ધ સૌમાં કાર્ય કરનારા અને મર્દ માણસ. બહુ લાંબા-ઊંડા વિચાર ન કરે પણ આવી પડતાં સાહસ ખેડવા તત્પર ! આ બન્ને ભાઈઓ પાટીદાર કોમના છે.
વિરમગામમાં ચાતુર્માસ
૧ ૭