________________
ક્રિયાકાંડો છે, પણ આત્મા હણાતો હોય તો તેની જાળવણીને ગૌણ કરવાં જોઈએ. માણસમાં દષ્ટિ પ્રગટે છે ત્યારે પોતે માર્ગદર્શન પામે છે અને બીજાને પણ આપે છે. જૈનોમાં એક મતભેદ છે. સ્ત્રીઓને મોક્ષનો અધિકાર છે કે નહીં ! એમાંથી બે પક્ષ પડી ગયા શ્વેતાંબર અને દિગંબર દિગંબર કહે છે નથી, શ્વેતાંબર કહે છે. તેરમા ગુણસ્થાનાની વાત કરે છે પણ પહેલા ગુણસ્થાનની વાત કોઈ કરતું નથી. વૈદિકો પણ એમ ઝઘડા કરે છે; દ્વૈત સાચું કે અદ્વૈ સાચું. ઈસ્લામ અને ખ્રિસ્તમાં પણ એવા જ ઝઘડા છે. ઈસ્લામના ત્રણ પંથ, શીઆ સુન્ની અને સૂફી. સૂફી વૈદિકને મળતા આવે છે, તે કહે છે પથ્થર તો, રોજા ન કરે, નમાઝ ન પઢ, માળા તોડ પણ એક વસ્તુ કહે છે ઈશ્વર સાથે એક તાર થા. ઉ૫૨ની વાતોમાં અને દૂરની વાતોમાં ઝઘડા છે તે નકામા છે. ધર્મ એ મંદિર કે મસ્જિદ કે ઉપાશ્રયની વસ્તુ નથી. પણ જીવનની વસ્તુ છે. એ જીવનમાં હોય તો કાળાબજાર, અનીતિ, તોફાન થાય જ કેમ ? આપણે સાચા ધર્મને ભૂલીને ક્રિયાકાંડમાં જ ધર્મ માની સંતોષ માન્યો છે.
દિવસનું વ્યાખ્યાન ઉપાશ્રયમાં ૨ખાય તેમ મહાસતીએ ઈચ્છયું તેમને હરિજનનો વાંધો ન હતો. પણ સંધ તૈયાર ન થયો.
રાત્રી સભામા મહારાજશ્રીએ કહ્યું, જેમ ડૉકટરના દીકરાને ડૉકટર નથી કહેતા. પ્રોફેસરના દીકરાને પ્રોફેસ૨ નથી કહેતા, તેમ બ્રાહ્મણના દીકરાને બ્રાહ્મણ, જૈનના દીકરાને જૈન કેમ કહી શકાય. એટલું ખરું કે ભાવિ પ્રજામાં લોહી અને વીર્યના સંસ્કાર વારસામાં આવે છે અને તે શરીરને સ્પર્શે છે, પણ સદ્ગુણ અને ધર્મના સંસ્કાર જે આત્માને સ્પર્શે છે તે પુરુષાર્થથી મેળવવા પડે છે.
ત્રીજે દિવસે રાત્રી સભામાં મત અને વોટની કિંમત સમજાવી હતી. પ્રજાએ પોતાનું રક્ષણ પોતાની જાતે કરવા, બહાદુર અને વીર બનવા કહ્યું હતું, સ્ત્રીઓને તેમણે બાળકોને નહીં ડરાવવા અને વ્યસનોથી મુકત રાખવા કહ્યું. ગામને ચારે બાજુ કોટ છે.
* તા. ૩ અને ૪-૭-૪૮ : સરપદડ :
પડધરીથી નીકળી સરપદડ આવ્યા. અંતર છ માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો. જયંતીભાઈ, રવિબાબુ સાથે હતા. રાત્રે જાહેર સભામાં આપણી જવાબદારી, સંપ અને બહાદુરી વિષે કહ્યું. બીજે દિવસે બપોરે ૩ થી ૪ મહાજન વાડીમાં, જીવો જીવસ્ય ભક્ષણને બદલે 'જીવો જીવસ્ય રક્ષણ' એ સૂત્રને જીવનમાં આચરવા કહ્યું હતું.
135
સાધુતાની પગદંડી