________________
વિખેર્યુ. પછી સરકારી મોટર પડાવી લઈને ટોળું ગામમાં પ્રચાર કરવા નીકળ્યું. આપણી સરકારે અમારા ભાઈઓ ઉપર ગોળીબાર કર્યો, ખૂન કર્યુ. બાપુની જે વગેરે બોલતા મહારાજશ્રી જ્યાં સૂતા હતા ત્યાં મોટરમાંથી બૂમ પાડી. મહારાજશ્રી નીચે ઊતર્યા તેમને કહ્યું, આમ તોફાન ન કરો, તમારા બે ચાર આગેવાનોને મારી પાસે લાવો, તમારા પ્રશ્નો સમજીએ. ટોળાએ કહ્યું, બાપુએ મોટર આપી છે અને મુડદાંને માટે એક ખટારો પણ આપ્યો છે, પણ સવારમાં ખબર પડી કે તે મોટર બાપુની નહિ પણ સરકારની હતી. ડ્રાઈવરને માર મારી ખૂંચવી લીધી હતી. આ તોફાનમાં માટલિયાની હિંમત અને દવે સાહેબની છેવટ સુધીની અહિંસાની રીતે ટકી રહેવાની રીત સુંદર હતી.
મોરબી સુંદર શહેર છે. ૫૦ હજારની વસ્તી છે. શહેરમાં બાવલાં અને ટાવર આવે છે. ખૂબ રળિયામણું શહેર છે. વડોદરાનું બચ્ચું કહી શકાય. ઉદ્યોગો પણ ઘણા છે. મજૂરી સસ્તી છે એટલે ઉદ્યોગોને અવકાશ છે. પોટરી વર્કસ, ગ્લાસ વર્કસ, વેજીટેબલ ઘીનું કારખાનું, મિલ વર્કશોપ, ઈલેકિટ્રકસ વોટર વર્કસ છે, રાજમહેલ સુંદ૨ છે નદીને બંધ બાંધી, પાણી અટકાવી સ્ટોર કરવામાં આવ્યો છે તેની ઉપર ઝૂલતો પુલ બાંધવામાં આવ્યો છે. મણિમંદિર મહેલ ખૂબ જ સુંદર છે.
* તા. ૯-૫-૪૮ : વી૨૫૨
મોરબીથી વિહાર કરી વીરપર આવ્યા. અંતર છ માઈલ. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો, રાત્રે જાહેર સભા થઈ. દીક્ષા પહેલાં મહારાજશ્રી આ ગામમાં લગભગ ૨૭ દિવસ રહ્યા હતા.
* તા. ૧૦ થી ૧૨ : ટંકારા
વી૨૫૨થી વિહાર કરી ટંકારા આવ્યા, અંતર સાત માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો, ગામે હાર્દિક સ્વાગત કર્યું હતું. ધણાં ભાઈ બેનો દૂર સુધી સામે આવ્યાં હતાં.
રાત્રે સભા દરબારગઢના મેદાનમાં થઈ, બીજી સભા બચુભાઈના બંગલામાં રાખી હતી. દરબારે એક રાજમહેલ નદી કિનારે બંધાવ્યો છે. લખધીરસિંહજી બાપુ બે દિવસ પૂ. મહારાજશ્રીના દર્શને આવી ગયા. મોરબીનાં તોફાનો વિષે થોડી વાત પણ કરવાની હતી, ખુલાસો સારો થયો. આર્યસમાજના સ્થાપક દયાનંદ સરસ્વતીનું આ જન્મસ્થાન છે. જેમણે પ્રજાને વીરતાના પાઠ શીખવાડયા અને ધાર્મિક અંધશ્રદ્ધા અને જડતામાંથી પ્રજાને બચાવી. આજે તેમનું મકાન નથી, પણ ગિરધરભાઈ મહેતા કરીને એક સજ્જન છે તે તેમની યાદી રાખી રહ્યા છે, આર્યમંદિર ચલાવે છે અને સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૯૫