________________
૧૫૮
જંબૂવૃક્ષ
શાલ્મલીવૃક્ષ ગજદંતપર્વતો કંચનગિરિ
દિગ્ગજ કૂટો
૮ યમક-શમક આદિ
G
વક્ષસ્કાર પર્વતો ૧૦ વર્ષધર પર્વતો ૧૧ દીર્ઘદ્વૈતાઢ્ય પર્વતો ૧૨ વૃત્ત વૈતાઢ્ય પર્વતો ૧૩| મહાનદીઓ ૧૪ દ્રહો ૧૫ પ્રપાતકુંડો
કુલ જિનાલયો
3
૪
૫
ξ
の
૧
ર
3 તિર્થાલોક
ઉર્ધ્વલોક-દેવલોક
અધોલોક-ભવનપતિ
૧૧૭
૧૧૭
૪
૨૦૦
८
૪
૧૬
ક્
૩૪
૪
૧૪
૧૬
૭૬
૬૩૫
ત્રણે લોકના શાશ્વત જિનચૈત્યો તથા જિનબિંબો
૮૪,૯૭,૦૨૩
૭,૭૨,૦૦,૦૦૦
પ્રતિક્રમણસૂત્ર વિવેચન-૪
૨૩૪
૨૩૪
૮
૪૦૦
૧૬
૮
૩૨
૧૨
૬૮
८
૨૮
૩ર
૧૫૨
૧૨૭૦
૩૨૫૯
૨૩૪
૨૩૪
૮
૪૦૦
૧૬
૮
૩૨
૧૨
૬૮
८
૨૮
૩૨
૧૫૨
૧૨૭૦
૧,૫૨,૯૪,૪૪,૭૬૦ ૧૩,૮૯,૬૦,૦૦,૦૦૦ ૩,૯૧,૩૨૦
કુલ જિનાલયાદિ
૮,૫૭,૦૦,૨૮૨
૧૫,૪૨,૫૫૮,૩૬,૦૮૦
આ સિવાય વ્યંતર અને જ્યોતિમાં અસંખ્યાત ચૈત્ય-પ્રતિમાજી છે. ૦ ગાથા-૧૧ અને ૧૨માં નોંધાયેલા તીર્થોનો પરીચય :
(૧) સંમેતશિખર :- આ તીર્થ બિહારમાં આવેલ છે, ગિરિડીહ નામના રેલ્વેસ્ટેશનેથી ત્યાં જવાય છે. ‘મધુવન' નામે ‘પોષ્ટ' સરનામું છે. ત્યાં મૂળનાયકરૂપે પાર્શ્વનાથ ભગવંતની સ્થાપના છે. ભરતક્ષેત્રની આ ચોવીસીના વીશ તીર્થંકર પરમાત્મા આ પહાડ પર નિર્વાણ પામેલા છે. તેમની સ્મૃતિમાં અહીં તીર્થનિર્માણ થયેલું છે. વીશે પરમાત્માની પાદુકાની સ્થાપના પણ થયેલી છે.
(૨) અષ્ટાપદ :- આ પર્વત 'વસુદેવપિંડી' ગ્રંથના અભિપ્રાય મુજબ વૈતાઢ્ય પર્વત સાથે જોડાયેલો છે. તે ઊંચાઈમાં આઠ યોજન ઊંચો છે, તથા તેની તળેટીમાં નિયડી નામની નદી વહે છે. ‘‘જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ''ના અભિપ્રાય મુજબ આ અષ્ટાપદ પર્વત મધ્યદેશ અર્થાત્ કોશલદેશની સીમા પર કે તેની નજીક આવેલ હોઈ શકે. વર્તમાન ભૂગોળ મુજબ આ તીર્થ હિમાલયમાં કોઈ સ્થળે આવેલું મનાય છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર-બૃહવૃત્તિમાં શાંત્યાચાર્યજી અધ્યયન-૧૦માં જણાવે છે કે, જે સાધુ ચરમ શરીરી હોય તે જ આ અષ્ટાપદ પર્વતે જઈ શકે બીજા કોઈ ન