Shraman Bhagvana Mahavira Part 3

SR No.: 008004
Original Sutra Author: N/A
Author: Ratnaprabhvijay, D P Thaker
Publisher: Parimal Publication
Publication Year: 1989
Total Pages: 586
Language: English, Sanskrit
Classification: Book_English, Biography, History, & Religion
File Size: 14 MB

Page 166

Jinabhadra Gani's
[The second
टीका - कर्म वाsनिच्छन्नग्निभूते गौतम ! यं कर्मरहितत्वात् शुद्धमेव जीवमात्मानमीश्वराव्यक्तकाल - नियति-यदृच्छादिकं वा देहादीनां कर्तारं मन्यसे, तत्राप्युच्यते - नासौ शुद्धजीवे-श्वरादिः कर्ता युज्यत इति ॥
128:
.
,
टीका- नायमीश्वरजीवादिरकर्मा शरीरादिकार्याण्यारभते, उपकरणाभावात् दण्डाद्युपकरणरहितकुलालवत् । न च कर्म विना शरीराधारम्मे जीवादीनामन्यदुपकरणं घटते, गर्भाद्यवस्थास्वन्योपकरणासंभवात्, शुक्र- शोणितादि ग्रहणस्याप्यकर्मणोऽनुपपत्तेः । अथवा, अन्यथा प्रयोगः क्रियते "निच्चेट्टेत्यादि” नाकर्मा शरीराद्यारभते, निश्रेष्टत्वात्, आकाशवत्, तथाऽमूर्तस्वात्, आदि शब्दादशरीरत्वात् निष्क्रियत्वात्, सर्वगतत्वात्, आकाशवदेव, तथा, एकत्वात्, एकपरमाणुवदित्यादि । अथोच्यते- शरीरवानीश्वरः, सर्वाण्यपि देहादिकार्याण्यारभते । नन्वीश्वरदेहारम्भेऽपि तर्हि तुल्यता पर्यनुयोगस्य, तथाहिअकर्मा नारभते निजशरीरमीश्वरः, निरुपकरणत्वात् दण्डादिरहितकुलालचदिति । अथान्यः कोऽपीश्वर स्तच्छरीराम्भाय प्रवर्तते । ततः सोऽपि शरीरवान्, अशरीरो वा १ । यद्यशरीरः, तर्हि नारभते, निरुपकरणत्वात्, इत्यादि सैव वक्तव्यता । अथ शरीरवान्, तर्हि तच्छरीरारम्भे तुल्यता, सोऽप्यकर्मा निजशरीरं नारभते, निरुपकरणत्वादित्यादि । अथ तच्छरीरमन्यः शरीरवानारभते । अतस्तस्याप्यन्यः, तस्याप्यन्य इत्येवमनवस्था । अनिष्टं च सर्वमेतत् । तस्माद् नेश्वरी देहादीनां कर्ता, किन्तु कर्मसद्वितीयो जीव एव । विष्प्रयोजनवेश्वरो देहादीन् कुर्वन्नुन्मत्तकल्प एव स्यात्, सप्रयोजनकर्तृत्वे पुनरनीश्वरत्वप्रसङ्गः । न चानादिशुद्धस्य देहादिकरणेच्छा युज्यते, तस्या रागविकल्परूपत्वात्, इत्याद्यत्र बहुवक्तव्यम्, ग्रन्थगहनतामसङ्गाचु नोच्यत इति । अनेनैव विधानेन विष्णु -- ब्रह्मादयोऽपि प्रत्युक्ता द्रष्टव्या इति ॥ ९३-९४ ॥ (१६४१ - १६४२)
D. C.-O Agnibhūti Gautama! Leaving the Karman aside, it is absolutely improper to accept any one of jiva, Isvara, kala ( Time ), avyakta (Visnu), niyati ( Destiny ), or yadriccha ( self-will) to be the karta of deha etc.
It is not possible for jiva and Isvara etc., to accomplish Kārvas such as sartra etc., without the help of Karman. jiva