________________
Vada ] Ganadharavāda
:88: कम्मे तुह संदेहो मन्नसि तं नाणगोयराईयं । तुह तमणुमाणसाहणमणुभूइमयं फलं जस्स ॥६३॥ (१६११) Kammd tuha sanddho mannasi tam nāņagoyarălyam 1 Tuba tamaņumāņa sahaņamaņubhūimayam phalam jassa. 63 (1611) [कर्मणि तव संदेहो मन्यसे तज्ज्ञानगोचरातीतम् ।
तव तदनुमानसाधनमनुभूतिमयं फलं यस्य ॥ ६३ ॥ (१६११) Karmaņi tava sandėho manyasd tajjõānagocarātītam | Tava tadanumāna-sādhanamanubhūtimayam phalam tasya. 63 (1611)]
__ Trans.---63. You have a doubt about (the existence of ) the Karman. You think it to be heyond the range of khowledge. That (Karman) of which experience is the fruit, is provable (to you) by means of anuinana. (1611)
टीका-हे आयुष्मननिभूते ! ज्ञानावरणादिपरमाणुसंघातरूपे कर्मणि तव संदेहः, यतः प्रत्यक्षा-ऽनुमानादिसमस्तप्रमाणात्मकज्ञानगोचरा तीतमेव तत् त्वं मन्यसे, तथा हि-न तावत् प्रत्यक्षं कर्म, अतीन्द्रियत्वात् , खरविषाणवत् , इत्यादि प्रमाणविषयातीतत्वं प्राग्वजीवस्येव कर्मणोऽपि समानप्रायत्वाद् भावनीयमिति। तदेतत् सौम्य ! मा मन्थास्त्वम्, यतो मम तावत् प्रत्यक्षमेव कर्म, तवाप्यनुमानं साधनं यस्य , तदनुमानसाधनं वर्तते तत् कर्म, न पुनः सर्वप्रमाणगोचरातीतम् । यस्य, किम् ? इत्याह-"अणुभूइमयं फलं जस्स त्ति" सुख-दुःखानामनुभूतिरनुभवनं तन्मयं तदात्मकं फलं यस्य शुभा-ऽशुभकर्मण इति । अनेन चेदनुमानं सूचितम्-अस्ति सुख-दुःखानुभवस्य हेतुः, कार्यत्वात् , अङ्कुरस्यैवेति ।
अथ यदि भवतः प्रत्यक्षं कर्म, तर्हि मयापि तत्प्रत्यक्षं कस्माद् न भवति ? इति चेत् । तदयुक्तम् । न हि यदेकस्य कस्यचित् प्रत्यक्षं तेनापरस्यापि प्रत्यक्षेण भवितव्यम् । न हि सिंह-सरभ-हंसादयः सर्वस्यापि लोकस्य प्रत्यक्षाः, न च ते न सन्ति बालादीनामपि तत्सर्वस्य प्रसिद्धत्वात् । तस्मादस्ति कर्म, सर्वज्ञत्वेन मया प्रत्यक्षीकतत्वात् , भवरसंशयविज्ञानवदिति।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
