________________
६४
प्रथमः पादः
(अनु.) शय्या, इत्यादि शब्दांत, आदि अ चा ए होतो. उदा. सेज्जा.... एत्थ. (या
शब्दांचे मूळ संस्कृत शब्द क्रमाने असे:-) शय्या....अत्र. आर्ष प्राकृतात
(इतर काही शब्दांतही अ चा ए होतो. उदा.) पुरेकम्मं (पुर:कर्म). (सूत्र) वल्ल्युत्कर-पर्यन्ताश्चर्ये वा ।। ५८॥ (वृत्ति) एषु आदेरस्य एत्वं वा भवति। वेल्ली वल्ली। उक्केरो उक्करो। पेरन्तो
पजन्तो। अच्छेरं अच्छरिअं अच्छअरं अच्छरिजं अच्छरीअं । (अनु.) वल्ली, उत्कर, पर्यन्त आणि आश्चर्य या शब्दांत, आदि अ चा विकल्पाने
ए होतो. उदा. वेल्ली..... अच्छरीअं.
(सूत्र) ब्रह्मचर्ये चः ।। ५९।। (वृत्ति) ब्रह्मचर्यशब्दे चस्य अत एत्वं भवति। बम्हचेरं। (अनु.) ब्रह्मचर्य या शब्दात च मधील अ चा ए होतो. उदा. बम्हचेरं.
(सूत्र) तोऽन्तरि ।। ६०॥ (वृत्ति) अन्तर्शब्दे तस्य अत एत्वं भवति। अन्तःपुरम् अन्तेउरं। अन्तश्चारी
अन्ते आरी। क्वचिन्न भवति। अन्तग्गयं । अन्तो-वीसम्भ
निवेसिआणं। (अनु.) अन्तर् या शब्दात, त मधील अ चा ए होतो. उदा. अन्त....पुरं....अंतेआरी.
क्वचित् (अ चा ए होत) नाही. उदा. अन्तग्गयं....सिआणं.
(सूत्र) ओत्पद्मे ।। ६१॥ (वृत्ति) पद्मशब्दे आदेरत ओत्वं भवति। पोम्मं। पद्म-छद्म (२.११२) इति
विश्लेषे न भवति। पउमं। (अनु.) पद्म शब्दात आदि अ चा ओ होतो. उदा. पोम्मं. ‘पद्म-छद्म'.... या
सूत्रानुसार (जर द्म मधील अवयवांचा स्वरभक्तीने) विश्लेष झाला असेल, तर तेथे (ओ हा स्वर) होत नाही. उदा. पउमं.
१
अंतर्गत
___ अन्तर्विश्रम्भनिवेशितानाम्।
