________________
४८
प्रथमः पादः
(सूत्र) रो रा ।। १६॥ (वृत्ति) स्त्रियां वर्तमानस्यान्त्यस्य रेफस्य रा इत्यादेशो भवति। आत्वापवादः।
गिरा। धुरा। पुरा। (अनु.) स्त्रीलिंगी शब्दातील अन्त्य रेफाचा (=र् या व्यंजनाचा) रा असा आदेश
होतो. (स्त्रीलिंगी शब्दातील अन्त्य व्यंजनाचा) आ होतो (१.१५) या वरील नियमाचा प्रस्तुत नियम अपवाद आहे. उदा. गिरा...पुरा.
(सूत्र) क्षुदो हा ।। १७।। (वृत्ति) क्षुध् शब्दस्यान्त्यव्यञ्जनस्य हादेशो भवति। छुहा। (अनु.)क्षुध् शब्दाच्या अन्त्य व्यंजनाचा हा असा आदेश होतो. उदा.छुहा.
(सूत्र) शरदादेरत् ।। १८॥ (वृत्ति) शरदादेरन्त्यव्यञ्जनस्य अत् भवति। शरद सरओ। भिषके भिसओ। (अनु.) शरद् इत्यादि शब्दांच्या अन्त्य व्यंजनाचा अ होतो. उदा. शरद्...भिसओ.
(सूत्र) दिक्-प्रावृषोः सः ।। १९।। (वृत्ति) एतयोरन्त्यव्यञ्जनस्य सो भवति। दिसा। पाउसो। (अनु.) दिश् आणि प्रावृष् यां (दोघां) च्या अन्त्य व्यंजनाचा स होतो. उदा. दिसा,
पाउसो.
(सूत्र) आयुरप्सरसोर्वा ।। २०।। (वृत्ति) एतयोरन्त्यव्यञ्जनस्य सो वा भवति। दीहाउसो दीहाऊ। अच्छरसा
अच्छरा। (अनु.) आयुस् व अप्सरस् यांच्या अन्त्य व्यंजनाचा विकल्पाने स होतो. उदा.
दीहाउसो...अच्छरा.
१ गिर्
२ धुर्
३ पुर्
४ दीर्घायुस्, अप्सरस्
