________________
प्राकृत व्याकरणे
३४९
(अनु.) पैशाची भाषेत श आणि ष यांचा स होतो. उदा. श (चा स):
सोभति...सखो. ष (चा स):- विसमो, विसानो. 'न कगचज...सूत्रोक्तं' (४.३२४) या बाधक-सूत्राचा बाध करण्यास (प्रस्तुतचा) हा नियम सांगितलेला आहे.
(सूत्र) हृदये यस्य पः ।। ३१०॥ (वृत्ति) पैशाच्यां हृदयशब्दे यस्य पो भवति। हितपकं । किं पिकिं पि
हितपके अत्थं चिन्तयमानी। (अनु.) पैशाची भाषेत हृदय या शब्दात य चा प होतो. उदा. हितपकं.....
चिन्तयमानी.
(सूत्र) टोस्तुर्वा ।। ३११ ॥ (वृत्ति) पैशाच्यां टो: स्थाने तुर्वा भवति। कुतुम्बकं । कुटुम्बकं। (अनु.) पैशाची भाषेत, टु च्या स्थानी तु विकल्पाने येतो. उदा. कुतुम्बकं, कुटुम्बकं.
(सूत्र) क्त्वस्तूनः ।। ३१२।। (वृत्ति) पैशाच्यां क्त्वाप्रत्ययस्य स्थाने तून इत्यादेशो भवति। गन्तून । रन्तून।
हसितून। पठितून। कधितून। (अनु.) पैशाची भाषेत क्त्वा (या) प्रत्ययाच्या स्थानी तून असा आदेश होतो.उदा.
गन्तून...कधितून.
(सूत्र) खून-त्थूनौ ष्ट्व: ।। ३१३।। (वृत्ति) पैशाच्यां ष्ट्वा इत्यस्य स्थाने खून त्थून इत्यादेशौ भवतः।
पूर्वस्यापवादः। नक्षून नत्थून। तळून तत्थून। १ हृदय-क
२ कं अपि कं अपि हृदयके अर्थं चिन्तयन्ती। ३ कुटुम्बक
४ क्रमाने :- गम्, रम्, हस्, पठ्, कथ् ५ नश् (नष्ट्वा )
६ तक्ष् (तष्ट्वा) / दृश् (दृष्ट्वा)
