________________
प्राकृत व्याकरणे
३४७
(सूत्र) ज्ञो ञः पैशाच्याम् ।। ३०३॥ (वृत्ति) पैशाच्यां भाषायां ज्ञस्य स्थाने जो भवति। पञ्जा। सञ्जा।
सव्वो । आनं। विज्ञानं। (अनु.) पैशाची भाषेत ज्ञ (या संयुक्त व्यंजना) च्या स्थानी ञ होतो. उदा.
पञ्जा...विज्ञानं.
(सूत्र) राज्ञो वा चिञ् ।। ३०४।। (वृत्ति) पैशाच्यां राज्ञ इति शब्दे यो ज्ञकारस्तस्य चिञ् आदेशो वा भवति।
राचिञा लपितं। रालपितं राचिञो धनं। रो३ धनं। ज्ञ
इत्येव। राजा। (अनु.) पैशाची भाषेत राज्ञ या शब्दातील जो ज्ञकार त्याला चिञ् असा आदेश
विकल्पाने होतो. उदा. राचिञा...धनं. (राजन् शब्दाच्या रूपात) ज्ञ (हे संयुक्त व्यंजन असतानाच असा आदेश होतो; ज्ञ नसल्यास हा आदेश होत नाही. उदा.) राजा.
(सूत्र) न्य-ण्योर्खः ।। ३०५।। (वृत्ति) पैशाच्यां न्यण्योः स्थाने ञो भवति। कञ्जका। अभिमञ्जू।
पुञकम्मो। पुञाहं। (अनु.) पैशाची भाषेत न्य आणि ण्य (या संयुक्त व्यंजनां) च्या स्थानी ञ होतो.
उदा. कञका...पुञाहं.
(सूत्र) णो न: ।। ३०६॥ (वृत्ति) पैशाच्यां णकारस्य नो भवति। गुन-गन५-युत्तो। गुनेन। (अनु.) पैशाची भाषेत णकाराचा न होतो. उदा. गुन...गुनेन.
१ क्रमाने :- प्रज्ञा, संज्ञा, सर्वज्ञ, ज्ञान, विज्ञान.
२ राज्ञा लपितम्। ३ राज्ञः धनम्। ४ क्रमाने :- कन्यका, अभिमन्यु, पुण्यकर्मन्, पुण्याह. ५ गुण-गण-युक्त ६ गुण