________________
प्राकृत व्याकरणे
३३७
(सूत्र) अम्महे हर्षे ।। २८४।। (वृत्ति) शौरसेन्याम् अम्महे इति निपातो हर्षे प्रयोक्तव्यः। अम्महे? एआए
सुम्मिलाए सुपलिगढिदो भवं। (अनु.) शौरसेनी भाषेत अम्महे असा निपात हर्ष दाखविण्यास वापरावा. उदा.
अम्महे...भवं.
(सूत्र) हीही विदूषकस्य ।। २८५।। (वृत्ति) शौरसेन्यां हीही इति निपातो विदूषकाणां हर्षे द्योत्ये प्रयोक्तव्यः।
हीही भो संपन्ना मणोरधा पियवयस्सस्स। (अनु.) शौरसेनी भाषेत हीही असा निपात विदूषकांचा हर्ष दाखवावयाचा असताना
वापरावा. उदा. हीही भो...वयस्सस्स. (सूत्र) शेषं प्राकृतवत् ।। २८६।। (वृत्ति) शौरसेन्यामिह प्रकरणे यत्कार्यमुक्तं ततोऽन्यच्छौरसेन्यां प्राकृतवदेव
भवति। दीर्घह्रस्वौ मिथो वृत्तौ (१.४) इत्यारभ्य तो दोऽनादौ शौरसेन्यामयुक्तस्य (४.२६०) एतस्मात्सूत्रात्प्राग् यानि सूत्राणि एषु यान्युदाहरणानि तेषु मध्ये अमूनि तदवस्यान्येव शौरसेन्यां भवन्ति अमूनि पुनरेवंविधानि भवन्तीति विभागः प्रतिसूत्रं स्वयमभ्यूह्य
दर्शनीयः। यथा। अन्दावेदी। जवदि-जणो। मणसिला। इत्यादि। (अनु.) शौरसेनी भाषेच्या बाबतीत जे काही कार्य या प्रकरणात सांगितले आहे
त्याखेरीजचे इतर कार्य हे प्राकृतप्रमाणेच शौरसेनी भाषेतही होते. (म्हणजे असे :-) 'दीर्घ...वृत्तौ (१.४) या सूत्रापासून आरंभ करून 'तो दोनादौ...युक्तस्य' (४.२६०) या सूत्रापूर्वीपर्यंत जी सूत्रे व त्यामध्ये जी उदाहरणे दिलेली आहेत, त्यापैकी अमुक सूत्रे जशीच्या तशीच शौरसेनीला लागू पडतात (आणि) अमुक सूत्रे मात्र (थोड्याश बदलाने) अशाप्रकारे लागू पडतात' इत्यादि विभाग प्रत्येक सूत्राचा स्वत:च विचार करून
(अभ्यूह्य) दाखवावा. उदा. अन्दावेदी...मणसिला, इत्यादि. १ (अम्महे) एतया सूर्मिलया सुपरिगृहीतः भवान्। २ (ही ही) भोः संपन्ना: मनोरथाः प्रियवयस्यस्य।
