________________
२८०
चतुर्थः पादः
(अनु.) श्रु (शृणोति) (या धातू) ला हण असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा.
हणइ. (विकल्पपक्षी :-) सुणइ.
(सूत्र) धूगेधुंवः ।। ५९॥ (वृत्ति) धुनातेधुंव इत्यादेशो वा भवति। धुवइ। धुणइ। (अनु.) धू (धुनाति) (या धातू) ला धुव असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा.
धुवइ. (विकल्पपक्षी :- ) धुणइ.
(सूत्र) भुवे:-हुव-हवा: ।। ६०।। (वृत्ति) भुवो धातोर्हो हुव हव इत्येते आदेशा वा भवन्ति। होइ होन्ति।
हुवइ हुवन्ति। हवइ हवन्ति। पक्षे। भवइ। परिहीणविहवो। भविउं।
पभवइ। परिभवइ। संभवइ। क्वचिदन्यदपि। उब्भुअइ। भत्तं। (अनु.) भू (या धातू) ला हो, हुव आणि हव असे हे आदेश विकल्पाने होतात.
उदा. होइ...हवन्ति. (विकल्प-) पक्षी:- भवइ...संभवइ. क्वचित् वेगळेही (वर्णान्तर होते). उदा. उब्भुअइ, भत्तं.
(सूत्र) अविति हुः ।। ६१।। (वृत्ति) विद्वर्जे प्रत्यये भुवो हु इत्यादेशो वा भवति। हुन्ति। भवन् हुन्तो।
अवितीति किम् ? होइ। (अनु.) वित् सोडून (इतर) प्रत्यय असता भू (धातू) ला हु असा आदेश विकल्पाने
होतो. उदा. हुन्ति...हुन्तो. वित् सोडून असे का म्हटले आहे ? (कारण तसे नसल्यास, ह आदेश होत नाही. उदा. ) होइ.
(सूत्र) पृथक्-स्पष्टे णिव्वडः ।। ६२।। (वृत्ति) पृथग्भूते स्पष्टे च कर्तरि भुवो णिव्वड इत्यादेशो भवति। णिव्वडइ।
पृथक् स्पष्टो वा भवतीत्यर्थः।
१ परिहीणविभवः।
२ उद्भवति
३ भूत