________________
१२८
द्वितीयः पादः
(सूत्र) त्योऽचैत्ये ।। १३।। (वृत्ति) चैत्यवर्जिते त्यस्य चो भवति। सच्चं। पच्चओ। अचैत्य इति
किम् ? चइत्तं। (अनु.) चैत्य हा शब्द सोडून (इतर शब्दातील) त्य चा च होतो. उदा. सच्चं,
पच्चओ. चैत्य शब्द सोडून असे का म्हटले आहे ? (कारण चैत्य शब्दात, त्य चा च होत नाही. उदा.) चइत्तं.
(सूत्र) प्रत्यूषे षश्च हो वा ।। १४।। (वृत्ति) प्रत्यूषे त्यस्य चो भवति तत्संनियोगे च षस्य हो वा भवति। पच्चूहो।
पच्चूसो। (अनु.) प्रत्यूष या शब्दात त्य चा च होतो आणि त्याच्या सांनिध्यामुळे ष चा ह
विकल्पाने होतो. उदा. पच्चूहो, पच्चूसो.
(सूत्र) त्व-थ्व-द्व-ध्वां च-छ-ज-झाः क्वचित् ।। १५।। (वृत्ति) एषां यथासंख्यमेते क्वचिद् भवन्ति। भुक्त्वा भोच्चा। ज्ञात्वा णच्चा।
श्रुत्वा सोच्चा। पृथ्वी पिच्छी। विद्वान् विजं। बुद्ध्वा बुज्झा। भोच्चार सयलं पिच्छिं विजं बुज्झा अणण्णयग्गामि।
चइऊण तवं काउं संती पत्तो सिवं परमं ।।१।। (अनु.) त्व, थ्व, द्व आणि ध्व यांचे क्वचित् अनुक्रमाने च, छ, ज आणि झ असे
हे (विकार) होतात. उदा. भुक्त्वा ...बुज्झा; भोच्चा...परमं.
(सूत्र) वृश्चिके श्चेथुर्वा ।। १६।। (वृत्ति) वृश्चिके श्चे: सस्वरस्य स्थाने चुरादेशो वा भवति। छापवादः। विचओ
विंचुओ। पक्षे। विञ्छिओ। (अनु.) वृश्चिक या शब्दात स्वरसहित श्चि च्या स्थानी चु असा आदेश विकल्पाने
१ सत्य, प्रत्यय. २ भुक्त्वा सकलां पृथ्वीं विद्वान् बुद्धवा अनन्यकगामि।
त्यक्त्वा तपः कृत्वा शान्तिः प्राप्त: शिवं परमम्।।
