________________
४२
विसेसचुण्णि
[मासकप्पपगयं निद्धम्म-णि[रक्खरायि ण भण्णइ। किं कारणं? अचियत्तं भवति । एत्थ गोणदिटुंतो जहागोणो हलेण वहंतो भारेण वा लद्दियओ तोत्तएणं अपि तुदितो कुट्टितो भारं पाडेइ हलं वा भंजति । एवं सो फुडक्खरं' भणिओ कसाइओ असंखडेत्ता णासेज्ज । तम्हा फुडरुक्खं ण वत्तव्वो, साणुणयं भाणियव्वो । जहा ण कसाइज्जइ ण य पमायइ समकालं चेव भन्नइ तदिवसं अन्नाए वेलाए । अहवा बीयदिवसे भण्णइ । एस भयणा । तइयं नाम एगो उवएसो, बीयं सारणा, तइयं पडिसारणा । एस ते एक्को अवराहो कओ जत्थ पडिसारिज्जइ, जइ बीयं काहिसि तो ते ण मरिसेमो । एत्थ से दिटुंतो कीरइ ।
उल्लोल्ले छगणे या त्ति अस्य व्याख्या - गोणाइहरणगहिओ, मुक्को य पुणो सहोढ गहिओ उ। उल्लोल्लछगणहारी, न मुच्चए जायमाणो वि ॥१२७०॥
"गोणादिहरण." गाहा । एवं वयं न मरिसेमो । एवं दिटुंतेण वुत्तो जइ पुणो पमाएइ ताहे भण्णइ -
घट्टिज्जंतं वुच्छं, इति उदिए दंडणा पुणो बिइयं । पासाणो संयुत्तो, अइहेंचिय कुंकुमं तइए ॥१२७१॥
"घट्टिज्जंतं०" गाहार्द्धम् । जहा खीरं अद्दहितं, घट्टिज्जतं तमेव वुच्छं ओदवमित्यर्थः । एवं तुमं पि उल्लोल्लं सारिज्जंतो पमाएसि । एवं भणेत्ता मासलहुएण दंडेण दंडिज्जइ । 'बीय' त्ति पडिसारणा। तो बीयं एयं एवं दण्डिउ । जइ पुणो वि पमाएइ, ताहे भण्णइ- रुंचण त्ति एत्थ दारं पडियं । अस्य व्याख्या-"पासाणो संवुत्तो०" गाहापच्छद्धं । अइ पीसिज्जमाणं कुंकुमं किं पासाणीभूतं? एवं किं तुमं पि पडिचोइज्जमाणो चेव पमाएसि पडिसारणाओ? एयं तइयं ।
जं तं देसदरिसणे के ते गुणा भवन्ति । तत्थ दारगाहा - "दंसणसोही०" (१२२६) देसप्पवेस अइसेस जणवय परिच्छा काउं सुयं दायव्वं । अविणीयाणं विवेगो य । एयं दारं एत्थ पडइ । अविणीया नामं ये प्रमादेंति । बहुसो वि चोइज्जंता ते छंदे अवट्टमाणा भवंति । कहं पुण ते छंदे ण वटुंति? जइ चउत्थवारं पमायंति ताहे ते छंदे३ अवट्टमाणा भवंति । ते अप्पछंदेणं वज्जेज्जा । को पूण अप्पछंदो? उच्यते -
तेण परं निच्छुभणा, आउट्टो पुण सयं परेहिं वा । तंबोलपत्तनायं, नासेहिसि मज्झ अन्ने वि ॥१२७२॥
१. संफुडक्खरं अ । २. उल्लोल्लछगणहारी मुच । ३. ण वटुंति इत्यधिकम् अ ।
