________________
३७८
अर्धमागधी व्याकरण
(२) हंत जीवो वि चित्त-चेयणाइ-धम्माणुहवेण घेप्पइ। (समरा पृ.१७५) जीव सद्धां चित्त, चेतना इत्यादी धर्मांच्या अनुभवाने जाणता येतो.
(६) वितर्क :- हंत कारणेण होयव्वं। (धर्मो पृ.४९) हा! कारण असले पाहिजे.
(७) होकार, होय :- (१) से अटे समठे। हंता अत्थि। (अंत ३८) तो अर्थ बरोबर आहे? होय, आहे. (२) अत्थि णं भंते केइ पुरिसे जाइ-अंधे। हंता अत्थि। (विवाग पृ.३) महाराज, कोणी जात्यंध पुरुष आहे? होय, आहे.
(८) पश्चात्ताप :- हंत असोहणं अणुचिट्ठियं। (समरा पृ.५०५) हा! वाईट
केले।
(९) कोमल आमंत्रण :- हंता अत्थे समढे । (नायासं पृ.३५) (महाराज) बरोबर आहे ही गोष्ट! ३८९ हंहो
संबोधन :- (१) हंहो पेच्छय लोया। (महा पृ.९५ब) अहो प्रेक्षक लो-कहो। (२) हंहो मियंक। (लीला ५३६) रे चंद्रा। ३९० हंदिर
(१) विषाद :- (१) हंदि पयत्तो महामोहो। (समरा पृ. ६५०) हाः।
महामोह सुरु झाला. (२) किंवा मह हदि मणुपजम्मेण। अरेरे! माझ्या मनुष्य जन्माचा काय उपयोग?
(२) विकल्प :- जीवइ हंदि पिआ। (कुमार ४.२) प्रिया जिवंत आहे (की नाही) ?
(३) पश्चात्ताप :- हंदि किं पिआ मुक्का। (कुमार ४.२) प्रियेचा का त्याग केला?
(४) निश्चय :- (१) मह पुण विवेयजुत्तस्स हंदि न हु एरिसं जुत्तं। (सुर २.१९५) विवेकयुक्त अशा मला असले योग्य नाही.
१ हंत इति कोमलामन्त्रणे अभयदेव। नामा (पोथी), पृ. ७१ अ. २ हंदि विषादविकल्पपश्चात्तापनिश्चयसत्ये। हेम २.१८०
