________________
44. .
का दृष्टाः विचित्रया माधया पौरान्विप्रतार्य तासर्वा दूरीक्वताः ततो नगरं होतं क्रमेण स सेन्यौ तौ पाटलीपुत्रपरिसर गती कई तनगरं नन्दी धर्महरिण ३४ निर्गमं अमार्गयत ताभ्यामुक्त एकरथे यावमाति तावत्प्रमाणं वित्तदारामुतादिकं लात्वा निर्गच्छ नन्देन तथैव कृतं एका नन्द पुची रथस्थि तानिर्गच्छन्ती
पुनः पुनश्चन्द्रगुप्त' पश्यति नन्दे न भणितं याहीति सा रथादुत्तीर्य चन्द्रगुप्तरथे गत्वा यावदारुहति तावत्तद्रथे न व आरका भग्नाः अमङ्गसमिति ज्ञात्वा ५
चन्द्रगुप्तेन सा निषिदा चाणिक्ये नोक्तं इमां मा निवारय नवपुरुष युगानि यावत्तव वंशोभावौति प्रतिपन्नं तेन अथ परिव्राजकराज चंद्रगुप्तचाणिक्या * पाटलिपुरमध्ये प्रविष्टाः गता राजरहे राज्यं द्विधा विभज्य रक्षीतं तत्र का विषकन्यास्ति तां दृष्ट्वा परिव्राजकराजः कामविली जात: चाणिक्य न साः
तस्य व दत्ता तस्याः प्रथमं परिष्वङ्ग नैव विषा” जातः यावता चन्द्रगुप्तो विषप्रतौकारं करोति तावता चाणिको न भु कुटिः कृता कर्णे चेमं श्लोकं पठित - वान् तुल्याचं तुलासामर्थ मर्मज्ञ व्यवसायिनं अर्थ राज्यहरं मित्र यो न हन्यात् स हन्यते १ ततश्चन्द्रगुप्तस्तत्प्रतीकाराहरे भूतः परित्राजकराजस्तु मृतः
ततश्चन्द्रगुप्तः संपूर्ण राज्य करोति परं नन्द मनुष्याचौर्येण देशोपद्रवं कुर्वन्ति एकदा चाणिक्यश्चौरदमनोपायं चिन्तयनगराबहिर्गतः तत्र नलदामकुविंदः स्वपुत्व' मत्कोटकैरुच्चारितं दृष्ट्वा कोपात्तेषां बिलं खनित्वा प्रज्ज्वालयन् दृष्टवाणिकान चिन्तीत योग्योयमिति तस्य व तलारत्वं दक्तं पश्चात् स चौरनिग्रह करोति प्रत्युत किञ्चिदुपकारादि न करोति तेन सर्वेपि चौराः प्रकटौकृता: व्यापादिताश्च जातं निष्कण्टकं राज्य अथ कोशार्थ चाणिका उपायं करोति एकदा पाटलिपुत्र सम्बन्धिनी व्यवहारिणो भोजनार्थनाकारिताः भोजनान्ते तेषां चन्द्रहासमदिरा दत्ता ते विलोभूताः तावता चाणिकाः समुत्थाय नृत्यनेवं पठति दोमनधाउरत्ताई' कंचणकुडि आतिदंडंच राया विअमे सत्थी इत्यवितामहोलंवाएहि १ इदं श्रुत्वा परः कश्चित् समुत्थाया जन्मतोपि यन्न प्रकटितं तहदति इतः सहस्रयोजन हस्तिपददेश टंकानां लक्षं अस्ति अत्रार्थे ममापिहोलवादयः अपरः पठति मयातिलाढ कउप्तीस्ति ततो मम
राय धनपतसिंह बाहादुर का आ.सं.उ. ४१ मा भाग
