________________
उ० टोका
च० ३ १४८
ERXXXX
नन्दो बहिर्निगत्यतेन समं युद्ध ं चकार भग्नयाणिकाः मेलितो लोकः सर्वोपि इतस्तती जगाम चन्द्रगुप्तं लात्वा चाणिको नष्टः नन्दपुरुषा अयानुरुढ़ा स्तं विलोकयन्ति एते त्वागताः अहं तु सवाल: पादचारी अश्वारूढ़ाणामे तेषां पुरः कयास्यामीति ध्यात्वा सरस्तौरस्थितं रजकं दृष्ट्वा चाणिका: प्राह भी रजकमारणाय नन्दभट्टाः समायान्ति तद्वचः श्रुत्वा रजको नष्टः चाणिकाः स्वयं रजको जातः चन्द्रगुप्तस्तु सरसि प्रवेशितः एकोनन्दा ववारस्तत्वा यातः तेन पृष्ठ भो रजकः चन्द्रगुप्तः क्व गत इति रजकः प्राह अस्मिन् सरसि प्रविष्टः अखवारेण स्व घोटकस्तस्यार्पितः खमपि तस्यार्पितं स्वयं तु सरः प्रवेशाय यावत्सज्जो भवति तावता ते नैव खनेन स चाणिकान विधाकृतः पश्चात्सरसो निष्कासितश्चाणिकयेन चन्द्रगुप्तः श्रखम धिरोहितः पथि गच्छता चाणिकेन चन्द्रगुप्तः पृष्ठ: भो यस्यां वेलायां त्वं मयाऽखवारस्य दर्शितः तदा तवमनसि किमभूत् चन्द्रगुप्त नाक्त' मयैवं ज्ञातं ममहिताय एवं ततो दर्शयन्त्रस्तोति चाणिकान ज्ञातं योग्यो यमेव पचाच्चन्द्रगुप्तः क्षुधार्त्ती जातः ततथाणिक्येन कापि स्थाने सद्यो भुक्तस्य वटुकस्य जठरं द्दिधात्य दधिकूरं ग्टहोतं भोजितञ्चन्द्रगुप्तः ततो ग्रामे ग्रामे भिक्षां कुर्व्वन् चाणिक्यो भ्रमति एकदा कस्मि' चिदग्रामे चाणिक्य एकस्या बहाया गृहे भिक्षार्थं गतः तत्र तथा वालकानां भोजनाय भाजने भैरयो चिप्ता एकेन बालेन मध्ये हस्तः क्षिप्तः दग्ध स रोदति तया उक्तं रे मूढ़ त्वमपि चाणिक्यवन्त्र जाणासि चाणिक्येनोक्त' हे मातश्चाणिक्यः कस्मान्मूढ़: तयोक्त पूर्व पार्खानि गृह्यन्ते ततो मध्ये हस्त पात्यते भोजने राज्यग्रहणे च तत् श्रुत्वा गतश्चाणिक्यो हिमवत्पार्श्वे तत्र पर्वत नामा परिव्राजको राजा तेन सह मैत्री कृता वाणिक्येन तस्य प्रस्तावे उक्त ं नन्दराज्य' लात्वाऽईमई त्वया चन्द्रगुप्तेन च भुज्यते प्रतिपन्नं परिव्राजक राजेन ततः सैन्धेन सह हार्वापि चलितौ मार्गस्थ ग्राम नगराणि स्वायत्तोकुरुतः एकदा मार्गे महदेकं नगरमागतं तदुग्गृहीतुं न शक्यते परिव्राजकवेषेण चाणिक्यो नगर मध्ये प्रविष्टः तदन्तर्देवदेवीमूर्त्तयः सप्रभावा
******************************************
राय धनपतसिंह बाहादुर का श्र०सं०ड० ४१ मा भाग