________________
૬૧
આર્ય - હે શ્રીમાન્ ! અમો આ ચિત્રોનો નિશ્ચય કરીને વેદી આદિ તો નથી માનતા, અમો તો ફક્ત આ ચિત્રોનો અસલી વેદી આદિના જ્ઞાન થવામાં નિમિત્ત માનીયે છીએ.
મંત્રી - અમો પણ આ પ્રમાણે જ કહીએ છીએ કે મૂર્તિ ઈશ્વર તો નથી પરંતુ ઈશ્વરના સ્વરૂપનું સ્મરણ કરાવવામાં કારણ છે.
આર્ય :- વેદી ઈત્યાદિ વસ્તુ તો સાકાર છે. તેનું ચિત્ર બનાવવું યોગ્ય છે. પરંતુ ઈશ્વર હૃદયમાં ચિંતનીય છે. આના માટે આની મૂર્તિ કેવી રીતે બની શકે ?
મંત્રી:- જો આપ ઈશ્વરને હૃદય માત્રથી ચિતનીય અને અરૂપી માનો છો તો ઓમ્ પદનો સંબંધ ઈશ્વરની સાથે નહીં રહે, કારણ કે ઓમ્ પદરૂપી છે. અને ઈશ્વર અરૂપી છે તો પછી તે પદના ધ્યાન અને ઉચ્ચારણથી તમોને શું લાભ થશે ?
આર્ય :- જે સમયે અમો ૐ પદનું ધ્યાન અને ઉચ્ચારણ કરીયે છીએ તે વખતે અમારા આંતરિક ભાવ જડરૂપ ૐ શબ્દમાં નથી રહેતા પણ તે પદના વાચ્ય-ઈશ્વરમાં ભાવ રહે છે.
મંત્રી - જ્યારે આપનો ભાવ “વાચક ૐ પદને છોડીને વાચ્ય ઈશ્વરમાં રહે છે. તો પછી તમોને “વાચકપદ' ની શું આવશ્યકતા છે?