________________
૬૨
આર્ય :- હે શ્રીમાન ૐ ! પદની આવશ્યકતા એટલા માટે છે કે ! ૐ શબ્દ વિના ઇશ્વરનું જ્ઞાન થતું નથી.
મંત્રી :- જે પ્રકારે ૐ પદની સ્થાપના વિના ઇશ્વરનું ધ્યાન થઈ શકતું નથી, તે પ્રમાણે જ મૂર્તિ વિના ઈશ્વરનું પણ જ્ઞાન થઈ શકતું નથી, કારણ કે જ્યાં સુધી મનુષ્યને કેવલજ્ઞાન થાય નહીં, ત્યાં સુધી મૂર્તિના દર્શન વિના ઇશ્વરના સ્વરૂપનો બોધ થવો અસંભવ છે. અને આ વર્ણન પહેલા પણ થઈ ગયેલું છે કે એક માનવે તો હાથી દેખેલો છે. અને બીજાએ કેવલ નામ સાંભળેલું છે. પરંતુ સાચો હાથી ક્યારેય દેખેલો નથી, હવે ખ્યાલ આવે કે જે બીજા માણસે ફક્ત હાથીનું નામ જ સાંભળેલું છે. જ્યાં સુધી હાથીની પ્રતિમા ન દેખાડો ત્યાં સુધી સાચા હાથીનું જ્ઞાન તેને ક્યારેય થઈ શકશે નહીં. આ પ્રમાણે અમોએ અને તમોએ ફક્ત ઈશ્વરનું નામ સાંભળેલુ છે પરંતુ દેખેલ નથી એટલે જ ઈશ્વરમૂર્તિ વિના ઈશ્વરનું જ્ઞાન ક્યારેય થઈ શકતું નથી જો તમો કહેશો કે મૂર્તિ બનાવવાવાળાએ ઈશ્વરને ક્યારે અને ક્યાં દેખ્યા તો તમારૂં કહેવું ઠીક નથી. કારણ કે નકશો બનાવવાવાળાએ ક્યાં બધા દેશ - શહેર - તાલુકા - ગામડા - સમુદ્ર - નદી ઇત્યાદિ દેખેલા હોય છે ? ક્યારેય નહીં. જે પ્રમાણે નકશો બનાવવાવાળાએ બધા દેશ ઇત્યાદિ નથી દેખેલા હોતા પરંતુ તેને બનાવેલ નકશાને દેખવાવાળાને બધા દેશ-નગર આદિનું જ્ઞાન થઈ જાય છે. આ પ્રકારે મૂર્તિમાં પણ સમજવું. કે મૂર્તિ
